---

 تأثیر عصاره های آنتی اکسیدانی در رابطه با زمان ماندگاری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان طی نگهداری در یخچال (Cº ) بررسی شد. بدین منظور فیله در ۳ تیمار نمک سود در آب نمک ۱۰ درصد، تیمار نمک سود به همراه ۱ درصد عصاره برگ گزنه و تیمار نمک سود به همراه آنتی اکسیدان بوتیله هیدروکسی تولوئن (BHT) در تناوب زمانی ۳ روزه بررسی شد که شاخص های پراکسید (PV)، اسیدهای چرب آزاد (FFA)، اسید تیوباربیتوریک (TBA)، رطوبت، میزان pH و ویژگی های حسی طی ۱۵ روز نگهداری در یخچال ارزیابی شدند. نتایج نشان داد مقادیر TBA و FFA به شکل معناداری (۰۵/۰>p) در تمامی تیمارها افزایش یافت، اگرچه مقادیر پراکسید نیز در تمام تیمارها با گذشت زمان به شکل معناداری (۰۵/۰>p) روند نزولی داشت. نمونه های حاوی آنتی اکسیدان در مقایسه با نمونه شاهد در همه تیمارها به شکل معناداری (۰۵/۰>p) TBA، PV و FFA کم تری داشت. همچنین عصاره متانولی برگ گزنه در سطح ۱ درصد به خوبی توانست شاخص های TBA، PV و FFA را کنترل کرده و جایگزین آنتی­اکسیدان­ سنتزی بوتیله هیدروکسی تولوئن در سطح ۱ درصد شود. با توجه به نتایج حاصل از ارزیابی حسی (رنگ، بو، بافت، طعم و پس طعم) و نبود تفاوت معنادار میان دو آنتی اکسیدان می توان استفاده از هر دو نوع آنتی اکسیدان را در نگهداری فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان توصیه کرد. طبق نتایج این تحقیق عصاره برگ گزنه تأثیر بیش تری بر ماندگاری قزل آلای رنگین کمان دارد.

---

دراین تحقیق، فرایند هیدروفرمینگ لوله با فشار داخلی نوسانی در قالب جعبه‌ای‌شکل، به‌کمک روش اجزای محدود و به‌صورت سه‌بُعدی شبیه‌سازی شده و سازوکار بهبود پرشدگی گوشه قالب، تحلیل و بررسی شده است. همچنین جوابهای حاصل با نتایج آزمایشگاهی مقایسه و درستی نتایج حاصل از روش اجزای محدود نشان داده شده است. به‌منظور افرایش بهبود میزان پرشدگی گوشه قالب، بر اساس سازوکار به‌دست آمده برای بهبود پرشدگی گوشه با فشار نوسانی، مسیر فشار داخلی نوسانی جدیدی پیشنهاد شده و به‌کمک روش اجزای محدود و در آزمایش‌ها، نشان داده شده است که درصد پرشدگی گوشه قالب با استفاده از مسیر فشار نوسانی جدید افزایش می‌یابد. کلید واژگان: هیدروفرمینگ لوله، فشار نوسانی، شبیه‌سازی اجزای محدود، بهبود پرشدگی گوشه قالب.

---

صفحات دو قطبی مورد استفاده در پیل های سوختی از مهمترین و پر هزینه ترین اجزای یک پیل سوختی می باشند. صفحات دو قطبی فلزی به دلیل وزن و هزینه کمتر، بهترین گزینه برای جایگزینی صفحات فلزی ضخیم ماشینکاری شده یا گرافیتی هستند. انتخاب فرآیند شکل دهی مناسب، یکی از مهمترین موضوعات مطرح در تکنولوژی پیل سوختی است. در حال حاضر، فرآیند هیدروفرمینگ به دلیل قابلیت شکل دهی قطعاتی با وزن کم و هندسه پیچیده برای تولید صفحات دو قطبی فلزی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. از بین الگوهای مختلف صفحات دوقطبی، الگوی کانال جریان مارپیچ، دارای دو عیب عمده پارگی ماده در حین فرآیند شکل دهی و توزیع جریان نامناسب در حین عملکرد می باشد. در این پژوهش، شکل دهی یک الگوی شیاری مارپیچ متصل به هم بر روی صفحاتی از جنس فولاد زنگ نزن ۳۰۴ با فرآیند هیدروفرمینگ به صورت تجربی و شبیه سازی اجزای محدود مورد مطالعه قرار گرفته است. اثر پارامتر های فرآیندی و هندسی قالب بر روی توزیع ضخامت و درصد پر شدگی پروفیل هم مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داده است که با افزایش فشار شکل دهی، پرشدگی قالب افزایش می یابد و ضخامت ناحیه بحرانی به دلیل افزایش نسبت کشش، بیشتر کاهش می یابد. همچنین مشاهده شد که فرآیند هیدروفرمینگ از قابلیت تکرار پذیری بالایی برخوردار است.

---

صفحات دوقطبی یکی از مهمترین اجزای پیل‌های سوختی میباشند. این صفحات از روش‌های مختلف نظیر ماشینکاری، قالب گیری و شکل دهی و همچنین از جنس ‌های مختلفی نظیر صفحات گرافیتی، کامپوزیتی و فلزی ساخته می‌شوند. در این پژوهش، شکل‌دهی صفحات دوقطبی فلزی از جنس فولاد زنگ نزن ۳۰۴ با ضخامت ۱۱/۰ میلیمتر و با الگوی پینی به کمک فرآیند هیدروفرمینگ در قالب محدب بطور تجربی و شبیه‌سازی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در این راستا پارامترهای مختلفی نظیر سطح فشار اعمالی، هندسه پین و نسبت عمق به عرض تغییر داده شده و نتایجی همچون پروفیل شکل داده شده، درصد پرشدگی، توزیع ضخامت و درصد نازک‌شدگی نمونه‌های شکل داده شده با یکدیگر مقایسه می‌گردند. نتایج نشان می‌دهند که در نسبت عمق به عرض ۱ هیچ نمونه سالمی بدست نیامده، در صورتیکه در نسبت عمق به عرض ۶۷/۰ برای نمونه های دایروی (a/b=۱) و بیضوی (a/b=۰,۷) و در نسبت عمق به عرض ۳۳/۰ برای هر سه نمونه دایروی (a/b=۱) ، بیضوی (a/b=۰.۷) و بیضی کشیده (a/b=۰.۴) نمونه سالمی در فشار ۳۰۰ مگاپاسگال از نظر درصد پر شدگی و نازک شدگی حاصل میشود. بطور کلی با افزایش نسبت قطر کوچک به قطر بزرگ (a/b) و کاهش نسبت عمق به عرض (h/w) درصد پر شدگی و نازک شدگی رفتار مطلوبتری از خود نشان می‌دهند.

---

آلیاژهای آلومینیوم به دلیل دارا بودن نسبت استحکام به چگالی بالا به عنوان جایگزینی برای ورق¬های فولادی در صنایع خودرو¬سازی، کشتی¬سازی و هوا¬فضا مورد استفاده گسترده قرار می¬گیرند. به منظور افزایش شکل¬پذیری آلیاژ¬های آلومینیوم در فرآیند کشش عمیق و با توجه به مشکلات شکل¬پذیری این آلیاژ¬¬ها در دمای اتاق استفاده از فرآیند¬های شکل¬دهی گرم ضروری می باشد. با توجه به پژوهش های انجام شده، فرآیند کشش عمیق گرم در حالت گرادیانی نتایج مطلوب¬تری را نسبت به حالت هم دما دارد لذا در این مقاله پارامترهای فرآیندی در تولید قطعات استوانه¬ای از ورق آلیاژی آلومینیوم ۵۰۸۳ با ضخامت mm۲ به وسیله فرآیند کشش عمیق گرم گرادیانی در دماهای محیط، ˚c۸۰، ˚c۱۵۰، ˚c۱۸۰، ˚c۲۵۰، ˚c۳۵۰، ˚c۴۵۰ و ˚c۵۵۰ مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور ناحیه فلنج بلنک توسط حرارت دهی قالب گرم شده و خنک¬سازی مرکز بلنک جهت افزایش مقاومت ناحیه در تماس با شعاع گوشه سنبه نیز توسط سنبه آبگردی که دو کانال محوری برای جریان آب ورودی و خروجی در آن ماشینکاری شده است، انجام می¬گیرد. نتایج نشان می¬دهد که افزایش دما در ناحیه فلنچ بلنک و همچنین خنک¬سازی مرکز بلنک منجربه بهبود نسبت کشش حدی می¬شود، بطوری که در دمای شکل¬دهی ˚c۵۵۰ و سرعت رم mm/s۳/۶ با روانکاری پودر گرافیت می¬توان به نسبت کشش حدی ۸۳/۲ دست یافت.

---

در این مطالعه، رفتار انتقال حرارت جابجایی اجباری و افت فشار نانوسیال نانولوله‌های کربنی چند جداره بر پایه آب دیونیزه در حال جریان از طریق لوله مدور افقی تحت شرایط مرزی بار حرارتی دیواره ثابت به‌صورت تجربی مورد ارزیابی قرار گرفته است. به همین منظور، ابتدا سوسپانسیون آبی همگن نانولوله‌های کربنی به کمک فعال‌کننده سطحی صمغ عربی در غلظت‌های ۰۵/۰، ۱/۰ و ۲/۰% وزنی تهیه شده است. سپس، نانوسیال‌های فوق‌الذکر در رژیم جریان آرام و گستره اعداد رینولدز ۸۰۰ تا ۲۰۰۰ در دستگاه بار حرارتی ثابت مورد آزمایش قرار گرفته است. نتایج نشان داده است که با افزودن مقدار بسیار کمی از نانولوله‌های کربنی به آب، ضریب انتقال حرارت جابجایی به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد. همچنین با افزایش غلظت نانولوله‌های کربنی و عدد رینولدز، ضریب انتقال حرارت جابجایی افزایش می‌یابد. با این حال، تأثیر افزایش غلظت نانولوله‌های کربنی نسبت به افزایش عدد رینولدز بیشتر بوده است. علاوه بر این، داده‌های افت فشار در غلظت‌ها و اعداد رینولدز مختلف بررسی شده است. در غلظت‌های پایین نانولوله‌های کربنی، مقدار افت فشار در نانوسیالات محتوی نانولوله‌های کربنی و سیالات پایه تقریباً برابر شده است و اختلاف بین آن‌ها قابل چشم‌پوشی است. در نتیجه توان اضافی برای پمپ نانوسیال نانولوله کربنی/ آب در غلظت‌های پایین مورد نیاز نیست. بیشترین میزان افزایش ضریب انتقال حرارت ۸/۴۲% بوده است که در رینولدز ۲۰۲۷ و غلظت ۲/۰% وزنی رخ داده است.

---

در این مقاله تاثیر خرابی مواد نرم بر رفتار لوله های دارای فرورفتگی تحت بارگذاری فشار داخلی به کمک روش های تجربی و عددی مورد بررسی قرار می‌گیرد. در روش عددی رفتار پلاستیک لوله ها تحت فرآیند ایجاد فرورفتگی با استفاده از تئوری مکانیک خرابی محیط های پیوسته و آنالیز المان محدود الاستیک-پلاستیک مدلسازی می شود. در شبیه سازی های المان محدود، از مدل خرابی پلاستیسیته پیشنهاد شده توسط ژو و ویرزبیکی استفاده می شود. این مدل خرابی پلاستیسیته تاثیر چهار پارامتر مهم در پیش بینی شکست مواد نرم تحت عناوین قانون خرابی، نرمی پذیری، فشار هیدروستاتیک و زاویه لود را در بر می گیرد. عمق فرورفتگی هدف به عنوان معیار برای بررسی توانایی تحمل بار لوله تحت فرآیند ایجاد فرورفتگی توسط سمبه کروی صلب در نظر گرفته می شود. به منظور راستی آزمایی محاسبات عددی، مجوعه ای از تست های آزمایشگاهی بر روی لوله فولادی API XB با فشار داخلی اتمسفریک انجام می گیرد. بعد از مرحله راستی آزمایی، محاسبات پارامتریک برای محدوده متفاوتی از فشار داخلی، ضخامت دیواره و قطر سمبه برای لوله آلمینیومی ۲۰۲۴-T۳۵۱ با و بدون در نظر گرفتن تاثیر خرابی انجام می گیرد و نتایج مقایسه خواهند شد. نهایتاً نشان داده می شود که خرابی نقش مهمی در پیش بینی توانایی تحمل بار لوله دارای فرورفتگی بازی می نماید. نتایج این مقاله توانایی مدل در نظر گرفته شده در پیش بینی شکست مواد نرم تحت بارگذاری های چند محوره را تائید می‌کند.

---

در سال‌های اخیر به دلیل مزایای عمده صفحات دوقطبی فلزی استفاده از این صفحات در پیل‌های سوختی مورد استقبال قرار گرفته است. پژوهش‌های گوناگونی پیرامون روش‌های مختلف شکل‌دهی این صفحات صورت گرفته است. عمده این پژوهش‌ها بر روی الگوی مسیر جریان شیاری بوده است. در حالیکه در برخی از موارد که میزان افت فشار در مسیر جریان از اهمیت بالایی برخوردار می‌باشد، الگوی مسیر جریان پین شکل عملکرد مناسبی از خود نشان می‌دهد. در این پژوهش شکل‌دهی صفحات دوقطبی فلزی از جنس فولاد زنگ نزن ۳۰۴ با ضخامت ۱۱/۰ میلیمتر و با الگوی پینی به کمک فرآیند هیدروفرمینگ بطور تجربی و شبیه سازی مورد بررسی قرار گرفته است. متغیرهای مورد مطالعه شامل اثر زاویه دیواره قالب، اندازه پخ لبه پین، نسبت عمق به عرض پین و فشار شکل دهی بر روی توزیع ضخامت و درصد پرشدگی پروفیل می‌باشد. به این منظور دو قالب با زاویه دیواره صفر و ۱۵ درجه با مقطع دایره‌ای تهیه شد. سپس به کمک واحد اعمال فشار در فشارهای مختلف تست‌های آزمایشگاهی انجام شد. پس از انجام آزمایش‌های مورد نظر و بررسی نتایج مشخص گردید که وجود زاویه در دیواره قالب باعث توزیع یکنواخت تر ضخامت و دقت بالاتر پروفیل قطعه شکل یافته شده است. همچنین محدوده مناسب برای هر یک از پارامترهای هندسی قالب تعیین گردید.

---

صفحات دوقطبی فلزی از کلیدی ترین اجزای پیل سوختی می باشند که به ‌عنوان بهترین جایگزین به‌جای صفحات گرافیتی محسوب می‌شوند. انتخاب فرایند شکل دهی مناسب، تاثیر زیادی در هزینه تمام شده و کیفیت صفحات تولید شده ایجاد می کند. از فرآیندهای نو در ساخت صفحات دوقطبی فلزی شکل‌دهی با دمش گاز می باشد. در این پژوهش شکل‌پذیری صفحات آلومینیوم ۸۱۱۱ با ضخامت ۲۰۰ میکرون در قالب‌های شیاری مقعر مورد بررسی قرار گرفت. شکل دهی داغ ورق فلزی در دماهای۳۰۰ و ۴۰۰ درجه سانتی‌گراد و در فشارهای ۲۰تا ۴۰ بار مورد آزمایش قرار گرفت. با بررسی پروفیل پرشدگی در الگوی شیاری مستقیم صفحات دوقطبی شکل داده شده در مقاطع مختلف کانال ها، میزان درصد پرشدگی، نازک شدگی و پارگی در مقاطع مختلف شیارهای قالب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داده است که با کاهش نسبت عمق به عرض کانال از مقدار ( ۷۵/۰> h/w)، میزان شکل پذیری ورق افزایش می یابد و با افزایش نسبت عمق به عرض کانال از (۵/۰< h/w)، میزان عمق شکل گیری کاهش پیدا می کند. همچنین با افزایش زاویه دیواره کانال(۰∝=) به (۱۵∝=)، میزان شکل پذیری وررق بدون ایجاد پارگی دارای بشترین میزان شکل پذیری ورق در قالب شیاری مقعر می باشد.

---

منحنی حد شکل‌دهی، نموداری است که مقادیر کرنش‌های اصلی بزرگتر ۱ را درمقابل مقادیر کرنش‌های اصلی کوچکتر ۲ در لحظه وقوع گلویی موضعی ترسیم می‌نماید. تعیین تجربی منحنی حد شکل‌دهی معمولا فرآیند بسیار وقت‌گیر و پر هزینه‌ای است و نیاز به تجهیزات خاص دارد. از این رو، مدل‌های تحلیلی و عددی زیادی برای تعیین آن توسعه یافته اند. مدل گارسون- تورگارد- نیدلمن (GTN) یک مدل میکرومکانیکی برای پیش بینی و تشریح رفتار شکست نرم می‌باشد. این مدل رفتار رشد و تکامل حفره در ریز ساختار را توسط معادلات فیزیکی تشریح می‌نماید. در این پژوهش روابط و معادلات ساختاری حاکم بر تغییر شکل پلاستیک با استفاده از تابع پتانسیل پلاستیک گارسون و معیار رشد و تکامل حفره GTN جهت پیش بینی پارگی و شکست ورق‌های فلزی استخراج شده است. این روابط به صورت تحلیلی مورد حل قرار گرفتند. منحنی‌های حد شکل‌دهی مربوط به آلیاژهای مورد مطالعه سایر پژوهشگران به صورت تحلیلی با بکارگیری نرم افزار متلب پیش بینی و تعیین گردید. نتایج حاصل از روش تحلیلی با نتایج تجربی و عددی سایر پژوهشگران مقایسه گردیده و مطابقت خوبی را با یکدیگر نشان دادند. در ادامه اثر پارامترهای مدل GTN شامل مقادیر 〖، f〗_۰ 〖,f〗_C 〖,f〗_N,f_f و همچنین ضریب ناهمسانگردی و نمای کرنش سختی بر روی منحنی حد شکل‌دهی و روند رشد کسر حجمی حفره به روش تحلیلی مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

---

با توجه به شکل‌پذیری پایین آلیاژهای آلومینیم در دمای محیط، شکل‌دهی این آلیاژها در دمای بالا انجام می شود. تحقیقات نشان داده است که نتایج حاصل از آزمون کشش ساده در دمای بالا در پیش بینی رفتار ماده در شکل دهی لوله های آلومینیمی در دمای بالا از دقت کافی برخوردار نمی‌باشد. لذا تعیین خواص مکانیکی این لوله‌ها در دمای بالا از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این پژوهش ابتدا شکل‌پذیری لوله‌های آلیاژ آلومینیوم ۶۰۶۳ بکمک آزمون برآمدگی آزاد در محدوده دمایی۴۳۰ ̊C تا۶۰۰ ̊C بررسی شده و سپس خواص مکانیکی آن شامل تنش جریان، ضریب حساسیت به نرخ کرنش و نیز ضریب استحکام به کمک آزمون چند-برآمدگی در محدوده دمایی۵۳۰ ̊C تا ۵۸۰ ̊C بدست آمده‌است. برای این منظور از فرایند شکل‌دهی داغ با دمش گاز استفاده شده و تاثیر پارامترهای مهم فرایند مانند دما، فشار و زمان بر نسبت انبساط، و ارتفاع برآمدگی مورد مطالعه قرار گرفته‌است. نتایج نشان می‌دهد که بیشترین نسبت انبساط ۵۸% در دمای۵۸۰ ̊C بدست می‌آید. با افزایش درجه حرارت از ۴۳۰ ̊C به۶۰۰ ̊C فشار ترک از ۱,۹ مگاپاسکال به ۰.۶ مگاپاسکال کاهش می‌یابد. با افزایش زمان اعمال فشار، ارتفاع برآمدگی افزایش می‌یابد. همچنین با افزایش دما، تنش جریان و ضریب استحکام کاهش یافته و ضریب حساسیت به نرخ کرنش افزایش می‌یابد.

---

در این مقاله از الگوریتم جستجوی گرانشی (برای اولین بار) به منظور بهینه‌سازی دوهدفه هندسه ایرفویل استفاده شده است. معادلات تراکم‌پذیر دو بعدی ناویر- استوکس به همراه مدل اسپالارت-آلماراس برای شبیه‌سازی جریان لزج و مغشوش مورد استفاده قرار گرفته است. ابتدا کارایی و صحت مجموعه‌های بهینه‌ساز با بهینه‌سازی معکوس دوهدفه بررسی شده است. در این حالت توابع هدف، اختلاف نیروی پسا و برآ با مقادیر متناظر کمیات از ایرفویل هدف NACA۰۰۱۲ بوده است، به طوریکه یک دسته ایرفویل به عنوان ایرفویل‌های شروع کننده به صورت تصادفی انتخاب شده و هدف، بدست آوردن ایرفویل‌هایی بوده است که توابع هدف در نظر گرفته شده را ارضا کنند. در بهینه‌سازی مستقیم، الگوریتم‌ جستجوی گرانشی به‌کار رفته در کار حاضر با تغییر متغیرهای طراحی ایرفویل (مربوط به روش پارسس)، درصدد رسیدن به متغیر‌های مناسب و در نتیجه یافتن دسته ایرفویل‌های بهینه با توابع هدف برآی بیشینه و پسای کمینه شده است. این الگوریتم با شروع از یک دسته ایرفویل اولیه به حل پرداخته و به سمت ایرفویل‌هایی هدایت می‌شود که توابع هدف ذکر شده را تامین کند. مقایسه نتایج (جبهه پرتو) بدست آمده نشان دهنده‌ عملکرد بهتر و مناسب‌تر الگوریتم جستجوی گرانشی نسبت به الگوریتم جمعیت ذرات و تحقیقات پیشین (انجام یافته با دیگر روش‌های فرا ابتکاری) به منظور بهینه‌سازی آیرودینامیکی می‌باشد.

---

در تحقیق حاضر خواص مکانیکی و ریزساختاری اتصال غیرمشابه فولاد زنگ‌نزن آستنیتی ۳۰۴ به آلیاژ مس نیکل C۷۰۶۰۰ ایجاد شده توسط فرایند جوشکاری قوس تنگستن با گاز محافظ مورد بررسی قرار گرفت. هدف از ایجاد این اتصال برخورداری از خواص متالورژیکی دوگانه، همانند هدایت حرارتی و مقاومت به‌خوردگی آلیاژ مس نیکل و خواص استحکامی فولاد زنگ‌نزن آستنیتی ۳۰۴ است. جوشکاری دو فلز غیرمشابه فولاد به آلیاژ مس نیکل به‌دلیل اختلاف در دمای ذوب، تفاوت در هدایت حرارتی و همچنین سرعت انجماد بالای آلیاژ مس نیکل با مشکلات فراوانی روبرو می‌باشد. در این تحقیق به‌دلیل حلالیت و جوش‌پذیری مناسب نیکل با هر دو آلیاژ از فلزات پرکننده اینکونل ۶۲۵، اینکونل ۸۲و اینکونل ۶۱ استفاده شد. براساس بررسی ریزساختاری اتصال‌ها، فلز جوش نمونه‌های جوشکاری شده با فلز پرکننده‌ی اینکونل ۶۲۵ و اینکونل ۸۲ دندریت‌های هم‌محور ریزتری نسبت به فلز جوش اینکونل ۶۱ نشان داد. استحکام کششی نمونه‌های مربوط به فلزات پرکننده اینکونل ۶۲۵، ۸۲ و ۶۱ به ترتیب معادل ۳۲۴، ۳۲۳ و ۲۹۳ مگاپاسکال بدست آمد، در حالی‌که درصد ازدیاد طول سه نمونه اختلاف اندکی با یکدیگر نشان داد. بنابراین براساس خواص مکانیکی اتصال‌ها دو فلز پرکننده اینکونل ۶۲۵ و ۸۲ برای جوشکاری غیرمشابه فولاد زنگ‌نزن آستنیتی ۳۰۴ به آلیاژ مس نیکل C۷۰۶۰۰ مناسب می‌باشند

---

شکل‌پذیری ورق‌های فلزی می‌تواند بوسیله دو عامل گلویی شدن موضعی و حفره‌زایی داخلی محدود شود. از یک طرف، جوانه‌زنی و رشد حفره‌هادر حین تغییر شکل پلاستیک، می‌تواند منجربه افزایش ناهمگنی ورق فلزی شده و روند گلویی‌شدن موضعی را سرعت بخشد. از طرف دیگر، گلویی شدن موضعی در فواصل بین حفره‌ها می‌تواند منجربه تسریع در بهم‌پیوست و انعقاد حفره‌های داخلی شود. در این شرایط باید تاثیر تنش هیدرواستاتیک و کسر حجمی‌ حفره‌ در تغییر شکل پلاستیک لحاظ گردد. در این مقاله یک مدل تحلیلی بر اساس مدل مارسینیاک- کوزینیسکی (M-K) و استفاده از تابع پتانسیل پلاستیک گارسون جهت اعمال اثر حفره‌های داخلی برروی گلویی شدن موضعی توسعه یافته است. روند افزایش کسر حجمی حفره در حین تغییر شکل پلاستیک با استفاده از مدل استوول در نظر گرفته شد. همچنین اثر حفره‌های داخلی در ناهمگنی هندسی و اصل ثبات حجم پلاستیک اعمال گردید. جهت حل دستگاه معادلات از روش حل ارتقا یافته نیوتون- رافسون به کمک نرم ‌افزار متلب استفاده گردید. با استفاده از مدل حاصل (M-K-Gurson) نمودار حد شکل‌دهی (FLD) فولاد IF پیش بینی شده و با نتایج سایر پژوهشگران مقایسه گردید. نتایج حاصل نشان می‌دهد که مدل تحلیلی توسعه یافته، منحنی حد شکل‌دهی را بهتر و دقیق‌تر پیش‌بینی می‌نماید. سپس اثر توان کرنش- سختی، ضرایب ناهمسانگردی، ضریب ناهمگنی هندسی، کسر حجمی حفره و نرخ افزایش کسر حجمی حفره، بر روی منحنی حد شکل‌دهی مورد بررسی قرار گرفته است.

---

آلیاژهای آلومینیوم به دلیل ویژگی‌ نسبت استحکام به چگالی بالا در صنایع مختلف کاربرد گسترده‌ای پیدا کرده‌اند. این آلیاژها در دمای محیط قابلیت شکل‌پذیری مناسبی ندارند و لذا در دماهای بالا شکل‌‌دهی آنها انجام می‌شود. از روش‌های شکل‌‌دهی گرم که برای آلیاژهای آلومینیوم استفاده می‌شود می‌توان به کشش عمیق گرم و شکل‌دهی داغ با گاز اشاره نمود. این دو روش هر کدام دارای مزایا و معایب خاص خود هستند. در این پژوهش یک فرآیند شکل‌دهی ترکیبی شامل کشش عمیق گرم و شکل‌دهی داغ با گاز۱ مورد استفاده قرار گرفته است. در این فرآیند در مرحله اول با استفاده از کشش عمیق گرم پیش فرم ایجاد شده و در مرحله دوم به کمک شکل‌دهی داغ با گاز قطعه نهایی تولید می‌شود. هدف از این پژوهش ،بهینه‌سازی سطوح پارامترهای اصلی فرآیند برای شکل‌‌دهی قطعات مکعبی از جنس ورق آلیاژ آلومینیوم ۵۰۸۳ می‌باشد. این پارامترها شامل دما و نیروی ورقگیر در مرحله کشش عمیق و دما و فشار گاز اعمالی در مرحله شکل‌دهی با گاز می‌باشند. بهترین سطوح پارامترهای فرآیند، با استفاده از روش طراحی آزمایشات تاگوچی انتخاب گردید. نتایج نشان می‌دهد که در دمای ۳۵۰ درجه سانتی‌گراد و نیروی ورقگیر ۱۰۰۰ نیوتن برای کشش عمیق و همچنین دمای ۴۸۵ درجه سانتی‌گراد و فشار ۰,۶ مگاپاسکال برای مرحله شکل‌دهی با گاز می‌توان به کمترین میزان نازک شدگی در قطعه دست پیدا کرد. در این شرایط حداکثر نازک شدگی ۲۲ درصد بدست آمده است.

---

---

هدف از این مقاله تعیین تحلیلی مولفه‌های کرنش در فرآیند اکستروژن مستقیم برای پیش‌بینی خمیدگی محصول خروجی می‌باشد. برای این منظور از نظریه نگاشت همدیس ریمان جهت مدل‌سازی ناحیه تغییر شکل و ایجاد تناظری یک به یک بین نقاط مقطع ورودی و خروجی قالب استفاده می‌شود. به کمک منحنی بزیر، خطوط جریان بین این نقاط ایجاد شده و سپس یک حل حدبالا برای میدان سرعت به دست می‌آید. با استفاده از روابط به‌دست آمده، فشار فرآیند و توزیع مولفه‌های کرنش برای مقاطع متقارن مربعی، شش ضلعی منتظم و مستطیلی تعیین می‌گردد. همچنین یک روش نظری مبتنی بر خمش الاستیک-پلاستیک تیرها جهت محاسبه خمیدگی محصول خروجی برای قالب‌های خارج از مرکز ارائه می‌شود. در این روش نظری با استفاده از مولفه‌های کرنش تعیین شده، توزیع مولفه‌های تنش و گشتاور خمشی محاسبه می‌شود. در واقع مقدار گشتاور خمشی بیانگر میزان خمیدگی محصول خروجی است. مدل نظری ارائه شده از طریق مقایسه با نتایج شبیه‌سازی اجزای محدود و پژوهش‌های پیشین صحت سنجی می‌گردد. نتایج حاصل نشان می‌دهد که با بکارگیری نگاشت همدیس ریمان و روش حد بالا علاوه بر تخمین فشار فرآیند، می‌توان برای تعیین توزیع مولفه‌های کرنش و پیش بینی خمیدگی محصول خروجی استفاده نمود.