اﻫﺪاف: ﻣﻌﻤﺎری ﻗﺪﺳﯽ، ﺟﻠﻮهای از زیﺒﺎیﯽﻫﺎی اﻟﻬﯽ و ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺎرزی از ﺗﻠﻔﯿﻖ و ارﺗﺒﺎط ﻓﺮمﻫﺎی ﻧﻤﺎدیﻦ ﺑﺎ ﻣﻌﺎﻧﯽ و ﺑﺎورﻫﺎی ﻋﻤﯿﻖ اﻋﺘﻘﺎدی ﻣﺎﺳﺖ ﮐﻪ ایﻦ ارﺗﺒﺎط را ﻣﯽﺗﻮان در ﻋﻤﯿﻖﺗﺮیﻦ ﻻیﻪﻫﺎی رازآﻟﻮد ﻣﺤﺮابﻫﺎ ﺑﯿﺎن داﺷﺖ. ﻣﺤﺮاب ﻣﻬﻢﺗﺮیﻦ ﺑﺨﺶ ﺑﻨﺎی ﻣﺬﻫﺒﯽ ﻣﺤﺴﻮب ﻣﯽﺷﻮد. در ﺗﺎریﺦ ﺗﺰیﯿﻨﺎت ﻣﻌﻤﺎری در ﻫﻨﺮ اﺳﻼﻣﯽ، ﻫﻤﻮاره ﻣﺤﺮابﻫﺎ ﭼﻪ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﺷﯿﻮه و ﭼﻪ از ﻧﻈﺮ ﻧﻘﺶﻣﺎیﻪﻫﺎ و ارزشﻫﺎی ﺧﻄﯽ و ﺧﻮشﻧﻮیﺴﯽ، ﺑﻬﺘﺮیﻦ و ارزﺷﻤﻨﺪﺗﺮیﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎی ﻣﻮﺟﻮد را در ﺧﻮد ﺟﺎ دادهاﻧﺪ. ﻣﺤﺮاب اﻟﺠﺎیﺘﻮ ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ ﻫﻨﺮ ﮔﭻﺑﺮی ﺑﻪﮐﺎررﻓﺘﻪ در آن، در ردیﻒ زیﺒﺎﺗﺮیﻦ آﺛﺎر ﻋﺼﺮ ایﻠﺨﺎﻧﯽ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. در ایﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﻮش ﮔﯿﺎﻫﯽ ﻣﺤﺮاب، ویﮋﮔﯽﻫﺎ، ﮐﻠﯿﺎت و ﺟﺰیﯿﺎت ﻧﻘﻮش و اﻟﮕﻮﻫﺎی ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ آﻧﻬﺎ ﻫﺪف ﺗﺤﻘﯿﻖ اﺳﺖ.
اﺑﺰار و روشﻫﺎ: از ﻃﺮیﻖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت ﮐﺘﺎﺑﺨﺎﻧﻪای و ﻣﯿﺪاﻧﯽ ﺑﻪ ﺷﻨﺎﺳﺎیﯽ ﺗﺰیﯿﻨﺎت ﻣﺤﺮاب ﻣﺴﺠﺪ ﺟﺎﻣﻊ اﺻﻔﻬﺎن ﭘﺮداﺧﺘﻪایﻢ. روش ﺗﺤﻘﯿﻖ، ﺗﻮﺻﯿﻔﯽ- ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﺑﻮده و از ﻧﺮماﻓﺰارﻫﺎی ﻣﻌﻤﺎری اﺳﺘﻔﺎده ﺷﺪه اﺳﺖ.
یﺎﻓﺘﻪﻫﺎ و ﻧﺘﯿﺠﻪﮔﯿﺮی: ﺑﺎ ﺑﺮرﺳﯽ ﻧﻘﻮش و ﺗﺰیﯿﻨﺎت ﻣﺤﺮاب اﻟﺠﺎیﺘﻮ ﻧﺘﺎیﺞ زیﺮ ﺑﻪ دﺳﺖ آﻣﺪ: ۸۱ اﻟﮕﻮی ﻧﻘﻮش ﮔﯿﺎﻫﯽ از ﻧﻘﻮش ﻣﺤﺮاب اﺳﺘﺨﺮاج ﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺤﺪوده ﻧﻘﻮش ۲۸% ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ اﻓﻘﯽ، ۲۲% دایﺮه، ۲۱% ﭘﻨﺞﺿﻠﻌﯽ، ۱۵% ﻣﺴﺘﻄﯿﻞ ﻋﻤﻮدی، ۷% ﺳﺘﺎره، ۶% ﻣﺮﺑﻊ، و ۱% ﺷﻤﺴﻪ ﺑﻮد، ﮐﻪ اﮐﺜﺮیﺖ ﻣﺤﺪوده ﻣﺴﺘﻈﯿﻞ اﻓﻘﯽ را ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽﺷﺪ. ﺧﻂ ﻏﺎﻟﺐ در ﻧﻘﻮش ﻣﺤﺮاب اﻟﺠﺎیﺘﻮ ۱۰۰% از اﻟﮕﻮی ﻏﯿﺮﻣﺘﻘﺎرن و ۱۵% ﺗﻘﺎرن ﻣﻨﺤﻨﯽ ﺗﺒﻌﯿﺖ ﻣﯽﮐﺮد . در ﺑﺮرﺳﯽ ﭼﮕﻮﻧﮕﯽ ﺗﻘﺎرن در ﻧﻘﻮش ﮔﯿﺎﻫﯽ ﺑﻪﮐﺎررﻓﺘﻪ در ﻣﺤﺮاب، ۸۵% ﮐﺎﻣﻼ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻮر ﻋﻤﻮد ﺑﻮده اﺳﺖ.
 

هدف از این پژوهش بررسی اثر تزریق نسبت های مختلف گازهای دی­اکسیدکربن، نیتروژن و زمان تیمار با گاز بر اساس طرح آماری ترکیبی بر روی ویژگی­های فیزیکوشیمیایی و میکروبی شیر خام می‌باشد. در این پژوهش شاخص های اسیدیته، pH، نقطه انجماد، شمارش میکروبی کل، کپک و مخمر و کلی فرم بر روی  ۱۵نمونه تیمار شیرخام در فاصله زمانی بین ۹ الی ۱۵ دقیقه بعد از تزریق سنجیده شد. بررسی های آماری حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که تیمار توامان گازهای نیتروژن و دی­اکسیدکربن بر روی اسیدیته و pH شیر خام تاثیر معنی‌دار داشت (p˂۰,۰۵)، به طوری‌که با افزایش میزان گاز دی­اکسیدکربن به ۱۰۰ %، pH کاهش یافته و اسیدیته افزایش یافت. تاثیر توامان هر دو گاز بر روی نقطه انجماد شیر خام معنی‌دار بود (p˂۰,۰۵). افزایش زمان تیمار شیر خام از ۹ به ۱۵ دقیقه بر روی کاهش جمعیت بار میکروبی، معنی‌دار بوده (p˂۰,۰۵) ولی در اثر ترکیب گازها کاهش معنی‌داری مشاهده نشد. با توجه به نتایج آنالیز واریانس در تیمار ۱۰۰ % نیتروژن و مدت زمان تیمار ۱۵ دقیقه بهترین نتایج به لحاظ میکروبی و شیمیایی مشاهده گردید. هم‌چنین برای بررسی ویژگی­های شیر تیمار شده با مخلوط گازهای CO_۲ و N_۲ تاثیر آن در ماست، بعنوان مدل غذایی، مورد بررسی قرار گرفت. نمونه­های ماست در روزهای ۲، ۱۱، ۲۲ از لحاظ ویژگی‌های شیمیایی و میکروبی و ارگانولپتیکی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که گازدهی شیر خام، اثر نامطلوبی بر ویژگی­های حسی ­و فیزیکوشیمیایی ماست­ با شیرتیمار شده با این ­روش نداشت (p>۰,۰۵). اما تاثیر مدت­ زمان نگهداری بر روی اسیدیته، pH و سینرزیس ماست معنی­دار بود (p˂۰,۰۵). لذا استفاده از تیماردهی شیر خام با۱۰۰ %گاز نیتروژن به مدت ۱۵ دقیقه می­تواند به عنوان یک عامل باکتریواستاتیک در نگهداری شیر خام در مقیاس صنعتی مطرح باشد.