۲۶ نتیجه برای مهرنیا
دوره ۳، شماره ۴ - ( پاییز ۱۴۰۲ )
چکیده
در عالم غرب مساله «بیلدونگ» بیش از هر کسی در اندیشه هگل مورد توجه قرار گرفته است. او در کتاب‌های پدیدارشناسی روح و عناصر فلسفه حق و همچنین خطابه‌های نورنبرگ بر این موضوع تمرکز بیشتری نموده است. در مقاله حاضر دو نکته محوری در اندیشه هگل مورد تاکید قرار گرفته است؛ الف) ضرورت تمایزنهادن میان گونه‌های مختلف بیلدونگِ «الهیاتی-اخلاقی»، «طبیعی-انسان‌شناسانه»، «سیاسی» و در نهایت بیلدونگ «فرهنگی-تاریخی» هگلی؛ و سپس رفع اتهام از سیستم هگلی، مبنی بر تلاش در جهت حذف خدا و نگره الهیاتی از مفهوم بیلدونگ، ب) اثبات این مطلب که از نظر هگل فرآیند تعلیم و تربیت همزمان «طبیعت»، «فرد» و «جامعه انسانی» را در بر گرفته و بر خلاف تصور رایج، محدود به فرد انسانی نخواهد بود. ازاین‌رو وی به هنگام بحث از آگاهی، آزادی، از خودبیگانگی و نظایر آن در واقع مراتب شکل‌گیری تعلیم و تربیت در این سه ساحت را تبیین می‌کند.
وحید مهرنیا، رامین حقیقی خوشخو،
دوره ۱۴، شماره ۲ - ( ۲-۱۳۹۳ )
چکیده
مزرعه خورشیدی قسمتی از نیروگاه خورشیدی است که وظیفه مبادله حرارت از خورشید به یک سیال را بر عهده دارد. تناسب اندازه مزرعه خورشیدی با دیگر تجهیزات نیروگاه یکی از عوامل مهم در قیمت تمام شده‌ی برق تولیدی می‌باشد. در این مقاله اندازه بهینه اقتصادی مزرعه خورشیدی تلفیق شده با یک سیکل ترکیبی تعیین گردیده است. بعلاوه الگوریتمی برای شبیه‌سازی عملکرد کلکتور خورشیدی سهموی خطی ارائه شده است. چهار مزرعه خورشیدی با اندازه‌های مختلف ولی مشخصات یکسان در بلوک قدرت در نظر گرفته شده اند. عملکرد حرارتی هر مزرعه در شرایط نامی و شرایط بار جزئی مطالعه شده است. مزرعه خورشیدی و سیکل ترکیبی با کد نویسی در نرم‌افزار EES شبیه سازی شده‌اند. با توجه به اطلاعات هواشناسی ساعتی، تولید انرژی الکتریکی برای یک سال محاسبه گشته است. هزینه تمام شده تولید برق برای هر واحد محاسبه گردیده و سرانجام مزرعه‌ای که کمترین هزینه تولید برق را نتیجه می‌دهد بعنوان مزرعه با اندازه بهینه انتخاب شده است. با توجه به آنالیز اقتصادی انجام شده، اندازه بهینه اقتصادی مزرعه در نیروگاه‌های خورشیدی ترکیبی-تلفیقی تابعی از موقعیت نیروگاه، توان درخواستی HRSG، و قیود بلوک قدرت و مزرعه خورشیدی می‌باشد.
دوره ۱۴، شماره ۳ - ( شماره ۳ پیاپی ۶۸- ۱۳۸۹ )
چکیده
این مقاله برگرفته از پژوهشی با موضوع ”استراتژی جذب کارکنان عملیاتی نظامی، به منظور مقابله با تهدیدات“ است که به صورت کاربردی و روش موردی زمینه‌ای انجام شده است.
تجربه هشت سال جنگ تحمیلی و خنثی‌سازی بسیاری از درگیری‌های داخلی اوایل پیروزی انقلاب اسلامی، به وسیله نیروهای مسلح نشان داد که درصدی هرچند اندک از کارکنان عملیاتی در رویارویی با دشمن متوجه شدند که برای این شغل ساخته نشده، خود یا سازمان را دچار مشکلاتی کردند. از این رو سعی شد تناسب شخصیت شاغل و شغل به‌عنوان یکی از عوامل مهم جذب و استخدام مد نظر قرار گرفته و شخصیت‌های متناسب با مشاغل پر خطر که کاملاً از احتمال بالای شهادت، نقص عضو، شکنجه و اسارت آگاهند تا حد امکان قبل از استخدام مشخص شوند، تا ضمن گزینش نیروی متناسب، افزایش کارایی از این منظر نیز به بالاترین سطح برسد. از آن‌جا که در نمونه تحقیق علاوه بر نیروهای عملیاتی نظامی، نیروهای آتش‌نشانی و امدادی هم وجود داشتند، میتوان از نتیجه آن در سایر مشاغل پرخطر غیر نظامی نیز بهره‌برداری کرد.
باوجوداین تناسب شخصیت با شغل (در کلیه مشاغل) دارای وزن قابل ملاحظه‌ای در کارایی کارکنان است که این موضوع در نهایت سطح اثربخشی سازمان‌ها را ارتقا می‌بخشد. درطول تحقیق مذکور بیش از هشتاد عامل مؤثر در کارایی نیروی انسانی مشخص شد که تأثیر ”تناسب تیپ شخصیت با شغل“ یکی از آنها بود. درطول بررسی این عامل از شانزده تیپ معرفی شده به وسیله ”کاترین و ایزابل بریگز“ سـه تیپ شخصیت ISTP ,ISTJ ,ESTP به عنوان متناسب‌ترین تیپ، شناخته شدند.
دوره ۱۶، شماره ۹۰ - ( مرداد ۱۳۹۸ )
چکیده
در این پژوهش، اثر ضدمیکروبی اسانس ریحان سبز به روشهای متنوع کیفی و کمی (دیسک دیفیوژن، حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی) و همچنین برهمکنش (اینترکشن) آن با آنتیبیوتیکهای تتراسایکلین و کلرامفنیکل بر باکتریهای لیستریا اینوکوا، استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس سرئوس، سودوموناس ائروژینوزا و اشرشیا کلی مورد ارزیابی قرار گرفت. ترکیبات شیمیایی، قدرت آنتیاکسیدانی و فنل کل اسانس ریحان سبز نیز تعیین شد. نتایج نشان داد که اسانس ریحان سبز حاوی ۳۱ ترکیب بود. استراگول با ۹۷/۴۹ درصد بیشترین جزء اسانس بود. قدرت آنتیاکسیدانی اسانس ریحان سبز براساس فعالیت مهار رادیکال پایدار ۲و۲- دی فنیل۱- پیکریل هیدرازیل برابر با ۷۰ درصد بود. میزان فنل کل اسانس ریحان سبز ۵۰/۰± ۰۵/۲۹ میلیگرم گالیک اسید بر گرم بود. بیشترین و کمترین فعالیت ضدمیکروبی اسانس ریحان سبز با قطر ۹۵/۲۱ و ۱۰ میلیمتر به ترتیب برای باکتریهای باسیلوس سرئوس و اشرشیا کلی مشاهده شد. در حالت ترکیبی (اینترکشن) اسانس ریحان سبز با آنتیبیوتیکهای تتراسایکلین و کلرامفنیکل بر باکتریهای گرم منفی حالت سینرژیستی مشاهده شد. حداقل غلظت بازدارندگی اسانس برای باکتریهای لیستریا اینوکوا، استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس سرئوس، سودوموناس ائروژینوزا و اشرشیا کلی به ترتیب ۵/۱۲، ۲۵/۶، ۲۵/۶، ۲۰۰ و ۲۰۰ میلیگرم بر میلیلیتر بود. حداقل غلظت کشندگی اسانس ریحان سبز برای باکتریهای مذکور نیز به ترتیب ۵۰، ۵/۱۲، ۵/۱۲، ۴۰۰ و ۴۰۰ میلیگرم بر میلیلیتر بود.
دوره ۱۶، شماره ۹۱ - ( شهریور ۱۳۹۸ )
چکیده
در این پژوهش، فعالیت ضدباکتریایی اسانس سیر با روشهای انتشار در آگار به کمک دیسک، رقیق سازی در مایع (حداقل غلظت بازدارندگی) و حداقل غلظت کشندگی بر تعدادی از سویههای بیماریزای غذازاد (سودوموناس آئروژینوزا، اشرشیا کلی، لیستریا اینوکوا و استافیلوکوکوس اورئوس) در شرایط برونتنی مورد بررسی قرار گرفت. ترکیبات شیمیایی اسانس سیر با دستگاه کروماتوگرافی گازی شناسایی شد. پتانسیل آنتی اکسیدانی، فنل کل و فلاونوئید به ترتیب با روشهای کاهش ظرفیت رادیکالی، فولین – سیکالتو و رنگ سنجی آلومنیوم تریکلرید تعیین گردید. نتایج نشان داد که حداقل غلظت مهارکنندگی اسانس سیر برای سویههای سودوموناس ائروژینوزا، اشرشیا کلی، استافیلوکوکوس اورئوس و لیستریا اینوکوا به ترتیب ۱۲۸، ۱۲۸، ۳۲ و ۶۴ میلیگرم بر میلیلیتر بود. با افزایش غلظت اسانس سیر قطر هاله عدم رشد افزایش یافت. بیشترین هاله عدم رشد با قطر ۵۵/۰±۷۰/۳۱ میلیمتر مربوط به استافیلوکوکوس اورئوس بود. نتایج نشان داد که باکتریهای گرم منفی اشرشیا کلی و سودوموناس ائروژینوزا مقاومترین باکتریها در برابر اسانس سیر بودند. نتایج حاصل از شناسایی ترکیبات شیمیایی اسانس سیر نشان داد که، ترکیب دی آلیل دی سولفید با ۳/۴۰ درصد بیشترین ترکیب بود. میزان فنول کل، فلاونوئید و فعالیت آنتیاکسیدانی اسانس سیر به ترتیب برابر با ۵۳/۰ میلیگرم گالیک اسید در گرم، ۲۴/۰ میلیگرم کوئرسیتین در گرم و ۸۰ درصد بود. نتایج این پژوهش نشان داد که گیاه سیر میتواند به عنوان یک منبع بالقوه جهت تولید ترکیبات دارویی مورد استفاده قرار گیرد.
دوره ۱۶، شماره ۹۵ - ( دی ۱۳۹۸ )
چکیده
با توجه به اثرات مضر آنتی اکسیدان های سنتزی استفاده از آنتی اکسیدان های طبیعی که عمدتا از منابع گیاهی استخراج می شوند، علاوه بر ایجاد پایداری در محصولات مورد استفاده موجب حذف اثرات نامطلوب رادیکال های آزاد و آنتی اکسیدان های سنتزی می گردد. در این تحقیق تاثیر روش های مختلف خشک کردن و نوع حلال بر میزان استخراج ترکیبات شیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانی میوه انجیر معابد مورد بررسی قرار گرفت. در ابتدا میوهها به دو روش آون گذاری (دمای ۴۰ و ۶۰ درجه سانتیگراد ) و مایکروویو (توان ۴۰۰ و ۷۰۰ وات) خشک شده و عصاره گیری با استفاده از دو حلال متانول و اتانول انجام گرفت. جهت بررسی ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی عصارههای استخراج شده به ترتیب از دو روش فولین سیوکالتیو و کلرید آلومینیوم استفاده شد. ظرفیت آنتیاکسیدانی عصارههای استخراج شده با استفاده از رادیکالهای DPPH و ABTS مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج دو آزمون DPPH و ABTS نشان داد که کمترین مقدار IC۵۰ در هر دو آزمون مربوط به روش خشک کردن با آون ( دمای ۶۰ درجه سانتیگراد) و استخراج با حلال متانول (غلظت ppm ۱۱/۱۵۰ در آزمون DPPH و غلظت ppm ۹/۲۲۲ در آزمون ABTS) و بیشترین مقدار IC۵۰ مربوط به نمونه خشک شده توسط مایکروویو با توان ۴۰۰ وات و استخراج عصاره اتانولی (غلظت ppm ۱۴۵/۴۵۵ در آزمون DPPH غلظت ppm ۱/۵۰۰ در آزمون ABTS) بود. همچنین بیشترین مقدار ترکیبات فنولی و فلاوونوئیدی مربوط به عصارهی متانولی و خشک شده توسط آون با دمای ۶۰ درجه سانتیگراد بود. این مقادیر برای ترکیبات فنولی و فلاوونوئیدی به ترتیب mg/g ۱۰۳۲ معادل گالیک اسید بر گرم عصاره و mg /g ۳۱/ ۶۳ کوئرستین بر گرم عصاره بود.
دوره ۱۶، شماره ۹۷ - ( اسفند ۱۳۹۸ )
چکیده
در طب سنتی از گیاه پونه جهت درمان سینوزیت، ناراحتیهای دستگاه گوارش، اختلالات سیستم تنفسی و رفع مسمومیتهای غذایی استفاده میشود. در این پژوهش فعالیت ضدمیکروبی اسانس پونه بر تعدادی از پاتوژنهای غذایی مورد بررسی قرار گرفت. جهت بررسی برهمکنش اسانس پونه با آنتیبیوتیک جنتامایسین و کلرامفنیکل از غلظتهای تحت مهاری استفاده شد. نتایج نشان داد که اسانس پونه توانایی مهار رشد میکروارگانیسمهای پاتوژن را بر سطح محیط کشت داشت. قطر هاله عدم رشد (هاله بازدارندگی) به روش انتشار در آگار با استفاده از دیسک برای باکتریهای لیستریا اینوکوا، استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیا کلی، سالمونلا تیفی و سودوموناس ائروژینوزا به ترتیب ۵۰/۱۶، ۶۰/۱۴، ۱۰، ۱۴ و ۱۰ میلیمتر بود. میانگین قطر هاله بازدارندگی به روش انتشار در آگار با استفاده از چاهک برای باکتریهای لیستریا اینوکوا، استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیا کلی، سالمونلا تیفی و سودوموناس ائروژینوزا به ترتیب ۴۰/۱۴، ۱۶، ۱۲، ۳۰/۱۴ و ۱۰/۱۰ میلیمتر بود. نتایج نشان داد که در حالت ترکیب اسانس پونه با آنتیبیوتیک جنتامایسین برای تمامی باکتریها حالت سینرژیستی مشاهده شد. در حالت ترکیبی اسانس پونه با آنتیبیوتیک کلرامفنیکل برای باکتریهای استافیلوکوکوس اورئوس، اشرشیا کلی و سودوموناس ائروژینوزا حالت سینرژیستی مشاهده گردید. حداقل غلظت مهارکنندگی اسانس پونه برای تمامی باکتریهای ۲۵/۶ میلیگرم بر میلیلیتر بود. به طور کلی با توجه به نتایج به دست آمده میتوان از اسانس پونه جهت کنترل رشد میکروارگانیسمهای بیماریزا در مواد غذایی استفاده کرد.
دوره ۱۸، شماره ۱۱۲ - ( خرداد ۱۴۰۰ )
چکیده
مقاومت سویههای میکروبی نسبت به آنتیبیوتیکها و حفظ ایمنی مواد غذایی از مهمترین مشکلات جهانی است. لذا هدف از این پژوهش بررسی محتوی فنلی، فلاونوئیدی، آنتیاکسیدانی و قدرت ضدباکتریایی اسانس مینای نیشابوری بود. در این پژوهش میزان ترکیبات فنلی و فلاونئیدی اسانس مینای نیشابوری به ترتیب با استفاده از معرف فولین-سیوکالتو و روش رنگسنجی آلومینیوم تری کلراید اندازهگیری شد. پتانسیل آنتیاکسیدانی این اسانس گیاهی با روشهای DPPH، ABTS و بتاکاروتن- لینولئیک اسید بررسی گردید. از روشهای چاهک آگار، دیسک دیفیوژن، حداقل غلظت مهارکنندگی، حداقل غلظت کشندگی جهت بررسی فعالیت ضدباکتریایی اسانس علیه تعدادی از باکتریهای پاتوژن استفاده شد. بر اساس نتایج میزان فنل تام و فلاونوئید اسانس مینای نیشابوری به ترتیب mg GAE/g ۶۳/۵۵ و mg QE/g ۲۸/۶۲ بود. قدرت آنتیاکسیدانی اسانس با استفاده از روشهای DPPH، ABTS و بتاکاروتن- لینولئیک اسید به ترتیب ۳۹/۵۲، ۳/۶۸ و ۹۵/۴۹ بر حسب درصد اندازهگیری شد. بیشترین و کمترین هاله اندازهگیری طی روش دیسک دیفیوژن با قطر ۲/۱۶ و ۷/۹ سانتیمتر به باکتریهای استافیلوکوکوس اورئوس و انتروباکتر ائروژنز تعلق داشت. حداقل غلظت کشندگی اسانس مینای نیشابوری در تمامی سویهها بیشتر از حداقل غلظت مهارکنندگی بود. باکتریهای گرم منفی مقاومت بیشتری از خود در برابر اسانس نشان دادند. اسانس مینای نیشابوری قدرت ضدباکتریایی و پتانسیل آنتیاکسیدانی مطلوبی داشت. استفاده از این ترکیب گیاهی میتواند موجب مهار و توقف رشد باکتریهای بیماریزا شود.
دوره ۱۸، شماره ۱۱۳ - ( تیر ۱۴۰۰ )
چکیده
امروزه توجه به آنتی‌اکسیدان‌ها و نگهدارنده‌های طبیعی از جمله عصارههای گیاهی روبه افزایش است. هدف از این پژوهش، شناسایی گروههای عاملی زیست فعال، فعالیت آنتیاکسیدانی، تعیین فنول و فلاونوئید کل عصارههای اتانولی، آبی و هیدروالکلی فلفل دلمهای قرمز بود. عصارههای فلفل دلمهای قرمز بهترتیب با استفاده از حلال‌های اتانول، آب و ترکیبی از آب و اتانول (۵۰-۵۰ درصد) استخراج شد. گروههای عاملی توسط طیف‌سنجی تبدیل فوریه فروسرخ (FTIR) از لحاظ کیفی شناسایی و مورد بررسی قرار گرفت. فنول کل با استفاده از معرف فولین سیوکالتو و مقدار فلاونوئید کل با روش رنگسنجی آلومینیوم کلرید محاسبه گردید. فعالیت آنتیاکسیدانی عصارههای فلفل دلمهای قرمز با کمک آزمونهای مهار رادیکالهای آزاد DPPH و ABTS و زوال رنگ محلول بتا-کاروتن/لینولئیک اسید بررسی گردید. وجود گروههای C-C و OH ترکیبات پلی فنولی عصاره فلفل دلمهای قرمز توسط FTIR تأیید شد. میزان فنول عصارههای اتانولی، آبی و هیدروالکلی فلفل دلمهای قرمز نیز به ترتیب معادل mg GAE/g ۶۸/۲۲، ۵۰/۱۹ و ۸۰/۲۰ بود. فلاونوئید عصارههای اتانولی، آبی و هیدروالکلی آن بهترتیب برابر با mg QE/g ۳۰/۳۹، ۲۸/۲۹ و ۷۰/۳۳ محاسبه شد. ظرفیت آنتیاکسیدانی عصارههای فلفل دلمهای قرمز بر اساس فعالیت مهار رادیکالهای DPPH، ABTSو زوال رنگ محلول بتا-کاروتن/لینولئیک اسید به ترتیب عصاره اتانولی ۳۹/۵۳، ۳۸/۵۹ و ۸۸/۵۶ درصد، عصاره آبی ۳۷/۴۶، ۲۸/۵۱ و ۲۰/۴۸ درصد و عصاره هیدروالکلی ۵۱، ۶۶/۵۷ و ۶۰/۴۹ درصد بود. با توجه به نتایج به دست آمده، به نظر میرسد عصارههای اتانولی، آبی و هیدروالکلی فلفل دلمهای قرمز قابلیت استفاده به‌عنوان آنتیاکسیدان و نگهدارنده طبیعی در صنایع غذایی جهت جلوگیری از اکسیداسیون محصولات غذایی را دارند.
دوره ۱۸، شماره ۱۱۹ - ( دی ۱۴۰۰ )
چکیده
هدف از این پژوهش تعیین گروههای عاملی و شناسایی کیفی، میزان ترکیبات فنولی و فلاوونوئیدی، فعالیت آنتیاکسیدانی و ضدمیکروبی اسانس اسطوخودوس لارستانی بود. گروههای عاملی اسانس به وسیله طیف سنجی تبدیل فوریه فروسرخ (FTIR) در محدوده طول موج cm-۱ ۴۰۰۰–۵۰۰ تعیین گردید. میزان فنول و فلاوونوئید کل به ترتیب به روشهای فولین سیوکالچو و رنگ سنجی آلومینیوم تری کلراید اندازه گیری شد. فعالیت آنتیاکسیدانی نیز به روشهای مهار رادیکال آزاد DPPH و ABTS تعیین گردید. پیکهای مشاهده شده در اسانس اسطوخودوس لارستانی مؤید حضور گروههای عاملیO-H ،C-H ،C=O ،C=C ،C-C و C-O ترکیبات زیست فعال بود. مقدار فنول و فلاوونوئید کل اسانس به ترتیب برابر باmg GAE/g ۶۸/۰±۶۰/۶۸ و mg QE/g ۵۲/۰±۱۰/۱۹ تعیین شد. فعالیت آنتیاکسیدانی نیز بر اساس درصد مهارکنندگی رادیکال آزاد DPPH و ABTS به ترتیب برابر با ۶۳/۰±۵۰/۵۹ و ۵۳/۰±۶۸/۶۷ به دست آمد. فعالیت ضدمیکروبی اسانس نیز به چهار روش دیسک دیفیوژن، چاهک آگار، حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج حاصل از ازریابی فعالیت ضدمیکروبی به دو روش دیسک دیفیوژن و چاهک آگار نشان داد که باکتری گرم مثبت استافیلوکوکوس اورئوس حساسترین سویه به اسانس اسطوخودوس لارستانی بود. حداقل غلظت مهارکنندگی اسانس برای باکتریهای سالمونلا تیفی، سودوموناس آئروژینوزا، لیستریا اینوکوآ، استافیلوکوکوس اورئوس و اشرشیاکلی برابر با mg/ml ۱۲۵/۳ و برای باسیلوس سرئوس برابر باmg/ml ۲۵/۶ بود. حداقل غلظت کشندگی برای باکتریهای لیستریا اینوکوا، سودوموناس آئروژینوزا و سالمونلا تیفی به ترتیب برابر با mg/ml ۱۰۰، ۲۰۰ و ۴۰۰ و برای سایر باکتریها (استافیلوکوکوس اورئوس، باسیلوس سرئوس و اشرشیاکلی) بیشتر از mg/ml۴۰۰ بود.
دوره ۱۹، شماره ۱۲۲ - ( فروردین ۱۴۰۱ )
چکیده
چکیده
روغنهای خوراکی طی حرارت دادن، پختن و سرخ کردن در معرض تغییرات فیزیکوشیمیایی قرار میگیرند، لذا با توجه به اهمیت بالای این مساله و تصور عموم از سلامت روغنهای تهیه شده در فروشگاههای روغنکشی در سطح شهر، این پژوهش با هدف ارزیابی و مقایسه پایداری حرارتی روغنهای کنجد تهیه شده به روش پرس مغازهای و صنعتی انجام گرفت. نمونههای روغن کنجد از چهار مرکز روغن کشی شهر اهواز تهیه و پایداری آنها در مدت ۱۲ روز در طی فرایند حرارتی با آزمونهای، عدد اسیدی، پراکسید، آنیزیدین، توتکس و یدی به جهت بررسی پایداری اکسایشی و همچنین اندازهگیری ترکیب اسیدهای چرب با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرافی، انجام و با استانداردهای ملی ایران مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد اسید لینولئیک C۱۸:۲)) به میزان ۷۲/۴۲- ۵/۴۱ درصد و اسید اولئیک (C۱۸:۱)، ۴۷/۳۹- ۵/۳۸ درصد بیشینه اسیدهای چرب موجود در روغنهای کنجد مورد مطالعه بود که ترکیب اسیدهای چرب تمامی نمونهها در دامنهی تعیین شده توسط استاندارد ملی ایران قرار داشت. نتایج آزمونهای اعداد اسیدی، یدی، پراکسید، آنیزیدین و توتکس همگی نشان دهندهی اختلاف معنیداری نمونه روغن کنجد تهیه شده به روش صنعتی با سایر روغنهای تهیه شده به روش پرس مغازهای بود و عملکرد بهتر روغن صنعتی را در سطح معنیداری ۵ درصد نشان داد. با تفسیر دادهها و نتایج میتوان دریافت که روغنهای کنجد تهیه شده به روش صنعتی پایداری حرارتی بالاتری نسبت به روغنهای تهیه شده به روش پرس مغازهای دارند و جهت مصارف حرارتی مناسبتر میباشند.
دوره ۱۹، شماره ۱۲۲ - ( فروردین ۱۴۰۱ )
چکیده
امروزه به دلیل اثبات آثار سوء
آنتیاکسیدانهای سنتزی، تحقیقات بسیاری در مورد آنتیاکسیدانهای طبیعی که شامل عصارهها و اسانسهای طبیعی است، در تولید مواد غذایی و جایگزین کردن آنها به جای آنتیاکسیدانهای سنتزی صورت گرفته است. یکی از این ترکیبات طبیعی زردچوبه است که به صورت سنتی در صنایع غذایی و دارویی کاربردهای فراوانی دارد و به عنوان یک ماده غذایی عملگرا شناخته شده است. در این پژوهش، اثر اسانس زردچوبه در پایداری اکسایشی روغن سویا بررسی شد. برای این منظور اسانس زردچوبه به روش تقطیر آبی و با دستگاه کلونجر استخراج شد. غلظتهای مختلف اسانس زردچوبه بر روند اکسیداسیون روغن سویا در مقایسه با آنتیاکسیدان سنتزی رایج
TBHQطی ۱۴ روز در شرایط دمایی ۷۰ درجه سانتیگراد از طریق سنجش اندیس پراکسید، اسیدیته، یدی، آنیزیدین و توتوکس مورد بررسی قرار گرفت
. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت اسانس زردچوبه میزان اکسیداسیون به طور معنیدار کاهش مییابد و در بین غلظتهای تحت بررسی اسانس زردچوبه غلظت
ppm ۱۰۰۰ دارای بیشترین فعالیت آنتیاکسیدانی بوده و موثر اکسیداسیون ترین سطح غلظتی عصاره بر پایداری اکسایشی روغن سویا تعیین گردید، همچنین اسانس زردچوبه میتواند به عنوان آنتیاکسیدان طبیعی عمل نموده و پس از آزمایشهای تکمیلی به مواد غذایی اضافه شود
.
دوره ۱۹، شماره ۱۳۰ - ( آذر ۱۴۰۱ )
چکیده
استفاده از تولیدات بومی در صنایع غذایی در سالیان اخیر اهمیت فزاینده ای داشته و میوه عناب یکی از محصولات باغی مهم در خراسان جنوبی، است. استفاده از پتانسیل بالای میوه عناب به دلیل وجود ترکیبات آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی می تواند به عنوان جایگزین بخشی از آنتی اکسیدانهای صنعتی در حوزه روغن های خوراکی بکار رود. در تحقیق حاضر به بررسی ترکیبات موجود در میوه عناب شامل بخش گوشت و هسته پرداخته شد. ابتدا به منظور استحصال عصاره عناب با خصوصیات و راندمان بهتر از دو نوع حلال آبی و متانولی استفاده شد. سپس عصاره عناب در سه غلظت ۲۵۰، ۵۰۰ و ۱۰۰۰ قسمت در میلیون با آنتی اکسیدان صنعتی BHA مقایسه گردید. نتایج نشان دهنده وجود ترکیبات فنولی، الکالوئیدها، ساپونین، استرول، تانن، ترپنوئید و استروئیدهاست. از سوی دیگر مشاهده شد که عصاره عناب دارای خصوصیات ضد میکروبی بر علیه باکتریهای سالمونلا تیفی، باسیلوس سوبتیلیس، لیستریا منوسیتوژنس، آسپرژیلوس نایجرو کاندیدا آلبیکنز بود. در مقایسه بین خصوصیات آنتی اکسیدانی عصاره عناب با آنتی اکسیدان صنعتی BHA مشاهده شد که عصاره عناب فعالیت آنتی اکسیدانی کمتری داشت و عدد پراکسید، عدد اسیدی، شاخص تیوباربیتوریک اسید و DPPH کمتری داشت (P>۰,۰۵)؛ اما به عنوان یک جایگزین می تواند به جلوگیری از اکسیداسیون روغن کمک نماید.
دوره ۱۹، شماره ۱۳۰ - ( آذر ۱۴۰۱ )
چکیده
امروزه با ثابت شدن اثرات مضر آنتیاکسیدانهای سنتزی بر سلامت انسان، پژوهشگران صنایع غذایی در پی جایگزین کردن ترکیبات طبیعی به‌جای آنتیاکسیدانهای سنتزی هستند. این پژوهش با هدف بررسی امکان استفاده از توانایی آنتیاکسیدانی روغن بنه (Pistacia atlantica) در پایداری روغن تصفیه شده بدون آنتیاکسیدان روغن سویا انجام شد. در این پژوهش، مخلوطهایی از روغن بنه با نسبتهای متفاوت (۱، ۳، و ۵ درصد وزنی- وزنی) با روغن سویا در مقایسه با نمونههای حاوی آنتیاکسیدانهای سنتزی ترسیو بوتیل هیدروکینون (TBHQ) و بوتیل هیدروکسی تولوئن ( BHT), (به ترتیب ppm۱۰۰ و ppm ۲۰۰) و همچنین نمونه شاهد (فاقد آنتیاکسیدان) تحت شرایط تسریع یافته (دمای ۷۰ درجه سانتیگراد) با سنجش اعداد پراکسید، اسیدی و تیوباربیتوریک اسید (به مدت ۱۲ روز و فاصله زمانی دو روز) مورد ارزیابی قرار گرفت. مقدار ترکیبات فنلی تام با استفاده از آزمون فولین سیوکالتو و اندازهگیری فعالیت آنتیاکسیدانی با آزمون فعالیت مهار رادیکال آزاد ۲-۲دی فنیل-۱ پیکریل هیدرازیل (DPPH) بررسی گردید. پروفایل اسیدهای چرب روغن بنه با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی بررسی گردید. نتایج نشان داد اسید چرب غالب در روغن بنه اسید اولئیک (۵۳/۵۶%) است. درصد مهار رادیکال آزاد DPPH برای روغن بنه ۶/۲± ۷/۶۴ درصد و میزان ترکیبات فنولی تام برای عصاره تهیه شده از روغن بنه μg/mg ۵/۴±۳/۸۷ به دست آمد. همچنین در آزمون آون در بررسی اعداد اسیدی، پراکسید و تیوباربیتوریک اسید نمونه حاوی ۵ درصد روغن بنه اختلاف معنیداری با نمونه حاوی آنتیاکسیدان سنتزی BHT نداشت و عملکردی مشابه آنتیاکسیدان سنتزی BHT نشان داد. نتایج این پژوهش، اثر روغن بنه در به تاخیر انداختن اکسیداسیون روغن سویای بدون آنتیاکسیدان سنتزی را تائید کرد.
دوره ۱۹، شماره ۱۳۱ - ( دی ۱۴۰۱ )
چکیده
صمغهای غذایی از جمله افزودنیهایی هستند که نقشهای گوناگونی از قبیل قوام دهندگی، ژل دهندگی و پایدارکنندگی را در محلولهای غذایی ایفا میکنند. در این پژوهش بهترین شرایط استخراج صمغ دانه "به" و همچنین خصوصیات آنتی اکسیدانی و فیزیکو شیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفت. راندمان استخراج صمغ دانه به، با استفاده از متغیرهای توان مایکروویو (۸۵۰-۲۵۰ وات)، نسبت آب به دانه (۲۰-۶۰) و زمان استخراج (۹-۲ دقیقه)، با روش سطح پاسخ بهینه سازی شد. خصوصیات فیزیکوشیمیایی صمغ شامل خاکستر، رطوبت، پروتئین و چربی اندازه گیری و خواص آنتی اکسیدانی با روش DPPH ، ABTS، FRAP و آزمون بی رنگ شدن بتاکاروتن ارزیابی گردید. بازدهی استخراج در دامنه %۹/۸ تا ۲%/۱۵ بود. با افزایش توان مایکروویو در زمان ثابت، بازده استخراج صمغ افزایش می یابد، لیکن افزایش توان هم زمان با افزایش زمان تیمار منجر به کاهش میزان استخراج صمغ گردید. افزایش زمان همزمان با ثابت نگه داشتن توان در ابتدا منجر به افزایش استخراج و پس از آن منجر به کاهش میزان حصول صمغ شد. قدرت مهار کنندگی و خاصیت آنتی اکسیدانی با روشهای DPPH، FRAP، ABTS و آزمون بی رنگ شدن بتاکاروتن ، به ترتیب ۱۹/۵۳ میکروگرم بر میلی لیتر، ۰۶/۱ میکروگرم بر میلی لیتر، ۶۱/۶۹ میکروگرم برمیلی لیتر، ۹۲/۲ میلی گرم در ۱۰۰ گرم، میزان فنل و فلاونوئید کل ۶۶/۷۴ میلی گرم معادل اسید گالیک در گرم نمونه و ۲۱/۶۷۰ میلی گرم کوئرستین بر گرم خشک نمونه به دست آمد.
دوره ۲۰، شماره ۱۴۳ - ( دی ۱۴۰۲ )
چکیده
کالوتروپیس پروسرا از خانواده Apocynaceae در ایران استبرق نامیده می شود. این گیاه در مناطق گرمسیری و سواحل جنوبی ایران و شمال آفریقا، آسیای خاورمیانه و آسیای جنوب شرقی روی تپه های ماسه ای ساحلی یافت می شود. در این پژوهش آزمایشگاهی، عصاره استبرق با استفاده از حلال آب استخراج شد. اثر ضد قارچی عصاره آبی استبرق بر سویههای آلترناریا آلترناتا، آلترناریا سولانی، ساکارومایسس سرویزیه و فوزاریوم سولانی بررسی شد. فعالیت ضد قارچی عصاره استبرق با روشهای دیسک دیفیوژن آگار (کربی-بوئر)، انتشار در چاهک آگار، حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی ارزیابی شد. در حالت ترکیبی (برهمکنش) عصاره آبی استبرق با آنتی بیوتیک نیستاتین مورد بررسی قرار گرفت. بطور کلی، ساکارومایسس سرویزیه و آلترناریا سولانی به ترتیب با بالاترین و کمترین قطر هاله عدم رشد، حساسترین و مقاومترین سویههای قارچی نسبت به عصاره آبی استبرق بودند. بطوریکه قطر هاله عدم رشد برای ساکارومایسس سرویزیه و آلترناریا سولانی در حضور غلظت ۸۰ میلیگرم در میلیلیتر عصاره به ترتیب برابر با ۲۰/۱۳ و ۲۰/۸ میلیمتر بود. در حالت ترکیبی (برهمکنش) عصاره آبی استبرق با آنتیبیوتیک نیستاتین برای تمامی سویههای قارچی حالت همافزایی مشاهده شد. حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی برای سویه ساکارومایسس سرویزیه به ترتیب ۱۶ و ۶۴ میلیگرم بر میلیلیتر بود. حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی برای آلترناریا سولانی به ترتیب ۱۲۸ و > ۵۱۲ میلیگرم بر میلیلیتر بود.
دوره ۲۰، شماره ۱۴۵ - ( اسفند ۱۴۰۲ )
چکیده
امروزه با افزایش بیماری‌ها و تمایل مصرف‌کنندگان به استفاده از غذا‌های ارگانیک، استفاده از ترکیبات طبیعی گیاهی برای بهبود و افزایش عمر ماندگاری آنها رو به افزایش است. علاوه بر این، استفاده از گیاهان دارویی که دارای خاصیت درمانی نیز هستند، مورد توجه قرار گرفته است. روغن سیاه‌دانه به دلیل خواص درمانی، از گذشته توجه زیادی را به خود معطوف داشته است. هدف از این پژوهش، بررسی فعالیت آنتیاکسیدانی و ارزیابی فعالیت ضدمیکروبی روغن سیاه‌دانه بر باکتریهای اشرشیا کلی، سودوموناس ائروژینوزا، سالمونلا تیفی، استافیلوکوکوس اورئوس، لیستریا مونوسیتوژنز و باسیلوس سرئوس بود. میزان ترکیبات فنولی روغن سیاه‌دانه با معرف معرف فولین - سیوکالتو اندازهگیری شد. فعالیت آنتیاکسیدانی روغن سیاه‌دانه توسط روشهای مهار رادیکال DPPH وABTS تعیین گردید. اثر ضدمیکروبی روغن سیاه‌دانه، مطابق روشهای ضدمیکروبی چاهک آگار، دیسک دیفیوژن آگار، برهمکنش، حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی بررسی شد. روغن سیاه‌دانه دارای مقدار ترکیبات فنولی mg GAE/g۲۵/۱۶ بود. فعالیت آنتیاکسیدانی بر حسب مهار رادیکال DPPH وABTS به ترتیب ۶۲/۸۶ و ۸۵/۹۴ درصد بود. روغن سیاه‌دانه، اثر ضدمیکروبی قابل توجهی بر میکروارگانیسمهای مورد بررسی از خود نشان داد. نتایج برهمکنش روغن سیاه دانه با آنتیبیوتیک کلرامفنیکل نشان داد که برای تمامی باکتریهای بیماریزا اثر سینرژیستی مشاهده شد. با توجه به فعالیت آنتیاکسیدانی و ضدمیکروبی قابل‌توجه روغن سیاه‌دانه، میتوان از این روغن در صنایع غذایی و دارویی استفاده کرد.
دوره ۲۰، شماره ۱۴۵ - ( اسفند ۱۴۰۲ )
چکیده
غنیسازی ماست با مواد سرشار از ترکیبات زیستفعال، یکی از روشهای کارآمد جهت مقابله با بروز بیماریهای مرتبط با کمبودهای تغذیهای است. درهرحال، بهکارگیری این روش ممکن است سبب تغییر ویژگیهای محصول گردد. بنابراین این تحقیق به منظور بررسی تأثیر عصاره فلفل دلمهای (BPE) با سه رنگ مختلف بر ویژگیهای حسی و میکروبی ماست قالبی انجام شد. برای تهیه ماست، مقدار ۵% از عصارههای تغلیظ شده فلفل دلمهای با رنگهای زرد، نارنجی یا قرمز جایگزین شیر مورد استفاده در تولید ماست گردید. نتایج این تحقیق نشان داد که با بهکارگیری BPE در تولید ماست، شمارش باکتریهای آغازگر بهشکل معنیداری افزایش یافت، اما در مورد ویژگی حسی، به غیر از بافت و ظاهر، امتیاز طعم و رنگ محصول کاهش یافت (۰۱/۰p<). مقدار میانگین باکتریهای اسید لاکتیک (LAB) ماست شاهد و حاوی عصارههای فلفل دلمهای زرد، نارنجی و قرمز بهترتیب ۶۲/۹، ۰۹/۱۰، ۰۸/۱۰ و Log CFU/g ۱۰/۱۰ تعیین شد. زمان نگهداری نیز اثر معنیداری بر ویژگیهای مورد بررسی داشت و باگذشت زمان نگهداری، شمارش باکتریهای آغازگر و ویژگیهای حسی کاهش یافت. نتایج این تحقیق نشان داد هرچند افزودن BPE با رنگهای متفاوت در فرمولاسیون تولید ماست سبب کاهش امتیاز ویژگیهای حسی طعم و رنگ میگردید، اما تمامی نمونههای ماست حاوی BPE از امتیازات حسی قابل قبولی برخوردار بودند (میانگین امتیاز > ۷ یا خوب). درنتیجه باتوجه به ترکیبات عملگرای موجود در فلفل دلمهای، میتوان ماستی با خواص عملگرایی مطلوب تولید نمود. بنابراین، استفاده از BPE با رنگهای مختلف (بهویژه نارنجی) جهت تولید ماست فراسودمند پیشنهاد میشود.
دوره ۲۱، شماره ۱۵۴ - ( آذر ۱۴۰۳ )
چکیده
بابونه آلمانی (Matricaria chamomilla L.) یک گیاه دارویی شناخته شده است که در سراسر جهان توزیع میشود و در طب سنتی برای درمان انواع بیماری‌ها کاربرد فراوانی دارد. در این پژوهش، اسانس بابونه آلمانی توسط روش تقطیر با آب استخراج گردید و محتوای فنول کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتیاکسیدانی و اثر ضدمیکروبی آن بررسی شد. میزان فنول کل اسانس برابر با mg GAE/g ۷۰/۳۹ و فلاونوئید کل آن برابر با mg QE/g ۸۰/۱۸ بود. فعالیت آنتیاکسیدانی اسانس بر پایه دو روش مهار رادیکالهای آزاد DPPH و ABTS مورد ارزیابی قرار گرفت؛ اسانس قادر به مهار رادیکالهای آزاد DPPH (۶۰/۵۸ درصد) و ABTS (۶۰/۶۱ درصد) بود. اثر ضد میکروبی اسانس بر علیه باسیلوس سرئوس، استرپتوکوکوس پیوژنز، استافیلوکوکوس اورئوس، شیگلا دیسانتری، انتروباکتر ائروژنز و سالمونلا تیفیموریوم توسط دیسک دیفیوژن آگار، چاهک آگار، حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌های فعالیت ضد میکروبی اسانس به روش دیسک دیفیوژن آگار و چاهک آگار نشان داد که استرپتوکوکوس پیوژنز و انتروباکتر ائروژنز به ترتیب حساسترین و مقاومترین سویههای میکروبی نسبت به اسانس بابونه آلمانی بودند. نتایج این پژوهش نشان داد که اسانس بابونه آلمانی فعالیت آنتیاکسیدانی و ضد میکروبی قوی نشان داده است که میتواند کاندیدای بالقوه برای تهیه داروهای آنتیاکسیدان و ضد میکروب باشد.
دوره ۲۱، شماره ۱۵۴ - ( آذر ۱۴۰۳ )
چکیده
نقش مهم و اساسی غذا در زندگی، سبب روی آوردن به سمت محصولاتی شده است که علاوه بر دارا بودن خواص کیفی و تغذیهای مطلوب، سلامت کلی مصرف‌کننده را نیز تضمین میکنند. پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسمهای غیربیماری‌زایی هستند که در صورت مصرف مقادیر کافی سبب برقراری تعادل میکروبی روده شده و سلامتی و ایمنی بدن را افزایش می‌دهند. در این پژوهش، ویژگیهای پروبیوتیکی، ضدباکتریایی و ایمنی سویه Limosilactobacillus fermentum ARD۲ جدا شده از ماست محلی بررسی شد. مقاومت به اسید (۲، ۳ و ۴=pH)، مقاومت به نمک‌های صفراوی (۳/۰، ۵/۰ و ۷/۰ درصد)، فعالیت ضد میکروبی به روش دیسک و چاهک، مقاومت نسبت به آنتیبیوتیکهای رایج درمانی، ارزیابی فعالیت آنتیاکسیدانی، هیدروفوبیستی سطح سلول، آنزیم DNase، فعالیت همولیتیک و آمین بیوژنیک و جذب کلسترول بررسی گردید. نتایج مقاومت به اسید نشان داد که تعداد سلول‌های زنده سویه L. fermentum ARD۲ با افزایش pH از ۲ به ۴، افزایش یافته و با افزایش زمان از صفر به ۳ ساعت در pH ثابت روند کاهشی مشاهده گردید. با افزایش غلظت نمک‌های صفراوی، رشد کاهش یافت. نتایج حاصل از اثر ضدمیکروبی نشان داد که در هر دو روش چاهک و دیسک سوپرناتانت اسیدی فاقد سلول (aCFS) و سوپرناتانت خنثی شده فاقد سلول (nCFS) روی Escherichia coli اثر ضد میکروبی نداشتند. nCFS فاقد اثر ضدمیکروبی بر Shigella dysenteriae بود. L. fermentum ARD۲ به Ciprofloxacin مقاوم و نسبت به Penicilin و Nitrofurazone نیمه حساس بود. میزان مهار رادیکال آزاد DPPH و ABTS به ترتیب معادل ۴۰/۴۱ و ۶۰/۴۳ درصد بوده و این سویه توانست جذب کلسترول را به میزان ۶۰/۳۸ درصد کاهش دهد. نتیجه تست‌های DNase و فعالیت همولیتیکی منفی بود و تولید آمین بیوژنیک مشاهده نگردید. مطابق با نتایج به دست آمده L. fermentum ARD۲ قابلیت پروبیوتیکی قابل قبولی داشته و میتوان از این سویه در محصولات غذایی به عنوان یک باکتری پروبیوتیک استفاده نمود.
