---

در این مقاله رفتار مکانیکی- حرارتی فرآیند جوشکاری ذوبی برای تعیین میزان اثر هندسه لبه‌ی جوش بر اندازه و توزیع تنش پسماند در اتصالات غیر‌همجنس تجزیه و تحلیل شده است. از این رو یک زیر‌برنامه موثر و کارآمد در یک مدل المان محدود تایید شده جهت در نظرگرفتن اثرات تبدیل فاز در تحلیل عددی توسعه داده شده است. برای تایید مدل از داده‌های تجربی اتصالات همجنس و غیر‌همجنس که با روش کرنش‌سنجی سوراخ بدست آمدند استفاده شده است. ارتباط خوبی بین نتایج المان محدود و داده‌های تجربی بدست آمد. نتایج نشان داد روش محاسباتی توسعه یافته در این مطالعه یک روش موثر جهت پیش‌بینی تنش پسماند در اتصالات غیر‌همجنس است. اثر‌‌ ضخامت دیواره لوله، شکل شیار جوش و فاصله گشودگی ریشه روی تنش‌های پسماند جوشکاری در لوله‌های جوش داده شده بصورت لب به لب با استفاده از مدل المان محدود حاضر مورد مطالعه قرار گرفت. مشاهده شد که با افزایش ضخامت لوله، تنش‌های پسماند محوری کششی در سطح داخلی اتصالات غیر‌همجنس در طرف فولاد زنگ-نزن کاهش می‌یابد اما در طرف فولاد کربنی تاثیر قابل توجهی ندارد. با افزایش ضخامت دیواره لوله به‌خصوص در طرف فولاد کربنی تنش‌های پسماند محوری فشاری در سطح داخلی و تنش‌های پسماند محوری کششی در سطح خارجی افزایش می‌یابند. افزایش زاویه شیار جوش و فاصله گشودگی ریشه تنها در طرف فولاد کربنی منجر به بالا رفتن تنش‌های پسماند محوری فشاری در سطح داخلی و تنش‌های پسماند محوری کششی در سطح خارجی می‌شوند.

---

در این مقاله به مطالعه اثر حرارت پیشگرم بر جوشکاری تعمیری در لوله‌های فولادی و تحلیل ترمو-الاستیک-پلاستیک این فرآیند به کمک روش المان محدود پرداخته شده است. برای تایید مدل المان محدود از داده‌های تجربی جوشکاری تعمیری لوله فولاد کربنی که با روش کرنش‌سنجی سوراخ بدست آمده بودند استفاده شده است. ارتباط خوبی بین نتایج المان محدود و داده‌های تجربی بدست آمد. نتایج نشان داد روش محاسباتی توسعه یافته در این مطالعه یک روش موثر جهت پیش‌بینی تنش پسماند در جوشکاری تعمیری لوله‌های مورد نظر است. اثر‌‌ پیشگرم بر روی کاهش تنش‌های پسماند جوشکاری در تعمیر لوله‌های فولاد زنگ‌نزن و فولاد کربنی با استفاده از مدل المان محدود تایید شده مورد مطالعه قرار گرفت. مشاهده شد که با افزایش دمای پیشگرم، تنش‌های پسماند محوری کششی هم در سطح داخلی و هم در سطح خارجی لوله فولاد زنگ‌نزن و فولاد کربنی به ترتیب تا ۳۵ و ۵۰ درصد کاهش یافته، ولی تنش‌های فشاری در سطح خارجی تغییر چندانی نکرده است. هم‌چنین در لوله فولاد زنگ‌نزن با افزایش دمای پیشگرم تنش پسماند محیطی کششی در سطح خارجی و در لوله فولاد کربنی تنش محیطی کششی در سطح داخلی کاهش اما تنش‌های فشاری تغییر قابل توجهی نمی‌کنند. بطور کلی پیشگرم بر اندازه و توزیع تنش پسماند محیطی در سطح داخلی لوله فولاد زنگ‌نزن تاثیر مهمی ندارد. هم‌چنین در دماهای پیشگرم بالا تنش-های پسماند محوری توزیع وسیع‌تری خواهند داشت