---

زنان در دو کتاب «شاهنامه فردوسی» و «هزار و یک شب»، نقش­های اجتماعی گوناگون، گاهی مثبت و گاهی منفی، به عهده دارند؛ نقش و جایگاه زن در این دو اثر تا حدودی متفاوت است. بیشتر حکایت­های هزار و یک شب، خلاف شاهنامه، با بیزاری از زنان آغاز می­شود. در آغاز حکایت­ها، چنین به نظر می­رسد که زن مغلوب است، ولی این‌گونه نیست؛ او در پایان ماجرا با زیرکی زنانه­ای که به خرج می­دهد، برنده می­شود. این مقاله با روش توصیفی_ تحلیلی، جایگاه و نقش اجتماعی زنان در این دو اثر بزرگ را بررسی و با هم مقایسه کرده است. در این مقاله، بیشتر داستان­هایی مطالعه شده که نقش محوری آنان را زنان خوب بر عهده دارند. نتایج این پژوهش گویای آن است که در افسانه­های هزار و یک شب، خلاف شاهنامه، نقش زنان بیشتر منفی و گاهی آمیخته با خباثت­های شیطانی است.   .

---

اهداف: در سال‌های گذشته افزایش فشارهای اقتصادی وکوچک شدن خانواده‌ها و انگیزه ساده زیستی،سبب افزایش تقاضا برای خانه‌های کوچک‌مقیاس شده است. کیفیت مسکن با ابعاد فضاها ارتباط مستقیمی دارد،ازطرف دیگر مسکن انعطاف‌پذیر مسکنی است که می‌تواند هم به استفاده بهینه ازفضا های با مقیاس کوچک کمک کند و هم با توجه به بعد خانوار و میزان معیشت خانواده، می‌تواند به نیاز کاربران در طول چرخه زندگی پاسخ دهد. هدف این پژوهش شناسایی چهارچوب و رتبه بندی مؤلفه‌های انعطاف‌پذیری است که می‌تواند در مسکن کوچک‌مقیاس مؤثر باشند.

روش ها: در این پژوهش ،با استفاده از روش توصیفی_ تحلیلی ، مؤلفه‌های مؤثر در طراحی خانه‌های کوچک‌مقیاس انعطاف‌پذیر شناسایی و  بااستفاده از روش دلفی چهارچوب مفهومی پژوهش تائید شد. سپس با استفاده از روش پیمایشی این مؤلفه‌ها در منطقه ۱۰ اصفهان از طریق آزمون آنتروپی شانون رتبه‌بندی ‌شد. جامعه آماری شامل سه گروه متخصصین،کارشناسان معماری و مردم می‌باشند که با استفاده از قیاس تطبیقی ،نظرات آنها مقایسه و تحلیل‌شده است.

یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد مؤلفه‌هایی که ازنظر هر سه گروه مورد اهمیت واقع‌شده‌اند شامل: فضاهای چند عملکردی، فضاهای نیم‌طبقه، نمای تطبیق‌پذیر با کاربری‌های تغییرپذیر، استفاده از پلان‌های کم‌عمق با هندسه مستطیلی، مبلمان متحرک مطابق با ارگونومی وپارتیشن های متحرک مطابق با ارگونومی می باشد.

نتیجه گیری:در نهایت می توان نتیجه گرفت در میان مولفه های شناسایی شده چندین مولفه از قبیل پارتیشن و مبلمان متحرک مطابق با ارگونومی انسان و نمای تطبیق پذیر هستند که فناوری نوین ابزاری مهم برای رسیدن به آن ها است.

---

اهداف: فضاهای نیمه‌باز در آثار مسکونی معاصر، کیفیت‌ خود را به عنوان یکی از فضاهای مهم خانه از دست داده‌ اند. لذا هدف پژوهش شناسایی مولفه‌های کیفیت فضای نیمه‌باز مسکونی و ارزیابی میزان انطباق و افتراق این مولفه‌ها در معماری معاصر مسکونی کشور است.

روش ها: مولفه‌های فضای نیمه‌باز با روش توصیفی شناسایی شد و سپس ۳۰ نمونه مطالعاتی در سطح کشور، با روش مورد پژوهی ارزیابی شد و فراوانی و وزن مولفه‌ها (بر اساس آنتروپی شانون) در ادبیات موضوع و نمونه ها به دست آمد. سپس بین اولویت‌بندی مولفه‌های ادبیات موضوع و نمونه‌های مطالعاتی قیاس تطبیقی صورت پذیرفت.

یافته‌ ها: اشتراکات شامل تنوع فعالیت و فضایی، فعالیت مطلوب، دید و منظر، ارتباط با محیط ، حریم و عناصر طبیعی، همجواری با فضای داخلی، ابعاد - ارتفاع فضا، تناسبات فضا، بازشو، مصالح، عناصر سازنده فضا می‌باشند. افتراقات مولفه‌های معنایی اینگونه است که در ادبیات موضوع تعامل اجتماعی، امنیت و آسایش اولویت داشته و در مقابل مولفه‌ زیبایی، محصوریت و تداوم بصری در اجرا اولویت دارد. افتراقات‌ مولفه‌های کالبدی اینگونه ‌اند که ادبیات موضوع روی ساختار کالبدی شامل میزان سطوح، تخلخل، وسعت و عمق فضا تاکید می‌کند، ولی نمونه‌های مطالعاتی گویای تفوق نگاه زیبایی شناسی مشتمل بر رنگ، تناسب حجم پر و خالی و فرم می‌باشند.

نتیجه گیری: بعد از توجه به اشتراکات مولفه‌های معنایی و کالبدی به عنوان بدیهیات اولیه طراحی، افتراق‌ها نشان می‌دهد، آنچه در ارتقا کیفیت فضاهای نیمه باز آثار معاصر مسکونی حائز اهمیت است توجه به خواست، بودجه و اقتصاد مسکن و الزامات فرهنگی-اجتماعی بسترهای متفاوت است.
 

---

در این تحقیق رفتار هیدرودینامیکی بادگیر چهارجهته متصل به تالار و حیاط مرکزی در یک مدل کوچک شده از یک خانه تاریخی موجود و در حال استفاده در قالب تحلیل عددی با متغیر زاویه حمله مورد بررسی قرار گرفته است. بادگیر خانه حظیره‌ای، دارای شش کانال با مقطع‌ مستطیلی است که به همراه حیاط مرکزی و تالار، از رایج‌ترین گونه‌ها در معماری بومی یزد به شمار می‌رود. هدف این مقاله شناخت رفتار بادگیرهای چهار جهته از نظر میزان مکش و دمش هوا به عنوان راهکار پاسخده بومی در تهویه طبیعی ساختمان است تا در کاربرد نوین راهنمای مهندسان باشد. مطالعه عددی بر روی مدلی با مقیاس ۱:۲۵در سیزده زاویه حمله با فواصل ۱۵ درجه صورت گرفته و پارامتر مورد بررسی دبی جرمی و جهت جریان در کانال‌های بادگیر است. شبکه مورد استفاده از نوع ساختارمند انتخاب شده و از نرم‌افراز فلوئنت از مجموعه تجاری انسیس برای حل معادلات استفاده شده است. نتایج مدل‌سازی عددی با نتایج آزمایش تجربی که بر روی همین مدل با مقیاس یکسان انجام شده، اعتبارسنجی شده و توافق خوبی میان آنها مشاهده شده است. نتایج این مطالعه نشان می‌دهد بادگیر چهارجهته در ۶۸,۵ درصد زوایای حمله در حالت برآیند بصورت مکشی، و در بقیه زوایا با نسبت تقریبا برابر ورودی و خروجی جریان در نقش تعویض کننده هوا عمل می‌کند. بر این اساس می‌توان خارج از بحث پدیده شناوری، استفاده از بادگیر های چهارجهته در کویر ایران را بیشتر برای دفع حرارت ساختمان و کمتر برای جذب هوای خنک محیط دانست.