---

میزان بالای اتلاف حرارت در موتورهای دیزلی که با آب خنک می‏شوند، محققان را بر آن داشته تا با بکارگیری این حرارت‏ های اتلافی به عنوان انرژی ورودی سیستم سرمایشی خودروهای سنگین راندمان موتورها را افزایش دهند. سیستم‏های تبرید جذب سطحی با توجه به مزایایی که دارند گزینه مناسبی برای این مقصود هستند. حرارت‏ های اتلافی موتور به دو بخش عمده اتلاف حرارت در گازهای اگزوز و حرارت هدر رفته آب خنک کن موتور در رادیاتور تقسیم میشود و بکارگیری هر کدام از این دو به عنوان انرژی ورودی سیستم تبرید جذب سطحی تجهیزات و جفت جاذب و جذب‏ شونده خاص خود را می‏طلبد. در این مقاله با استفاده از یک مدلسازی جامع هر دو سیستم تبرید جذب سطحی آب رادیاتوری با جفت کاری سیلیکاژل-آب و اگزوزی با جفت کاری زئولیت-آب شبیه‏ سازی شده است. دو سیستم در یک مبدل بستر جاذب یکسان و در شرایط محیطی مشابه مورد مقایسه قرار گرفته و بر مبنای آن سیستمی که عملکرد مناسب‏ تری دارد تعیین می‏گردد. شبیه‏ سازی‏ ها نشان داد که سیستم تبرید جذب سطحی با انرژی ورودی گازهای اگزوز توانایی بالاتری در تولید سرمایش دارد. همچنین عملکرد هر دو سیستم در شرایط محیطی متغیر نیز مورد بررسی قرار گرفت که بررسی‏ ها نشان داد با افزایش دمای محیط عملکرد هر دو سیستم تبرید جذب سطحی به صورت تقریبا خطی افت پیدا می‏کند که این افت در سیستم تبرید آب رادیاتوری شدیدتر از سیستم اگزوزی است.

---

میزان حرارت اتلافی قابل‏ توجه گازهای اگزوز موتورهای احتراق داخلی و قابلیت سیستم‏ های تبرید جذب سطحی در کار با حرارت‏ های اتلافی باعث شده است که سیستم‏ های تبرید جذب سطحی برای سرمایش و تهویه خودروها جالب توجه باشد. پایین بودن توان تبرید مخصوص این سیستم‏ ها باعث شده تا برای تامین سرمایشی معین، به نسبت سایر سیستم‏ های تبرید این سیستم‏ها حجیم ‏تر باشند که در نتیجه استفاده عملی از این سیستم‏ ها را در خودروها دچار چالش کرده است. بهینه ‏سازی هندسی بستر جاذب یکی از روش‏ های بهبود عملکرد این سیستم ‏ها است که این امر تنها از طریق روش‏ های عددی و شبیه ‏سازی میسر است. به همین منظور سیستم تبرید جذب سطحی شامل بستر لوله با فین‏ های طولی که با حرارت اتلافی گازهای اگزوز کار می‏کند، به صورت سه ‏بعدی و با در نظر گرفتن جزئیات فرآیندهای انتقال جرم و حرارت به روش حجم محدود مدلسازی شده است. همچنین برای مطالعه تاثیر قطر ذرات جاذب بر عملکرد سیستم، هر دو مقاومت انتقال جرم درون و برون ذره ‏ای در معادلات در نظر گرفته شده است. نتایج نشان داد که در بین آرایش‏ های هندسی مورد بررسی، بستر با ۲۰ عدد فین، با ارتفاع فین ۱۰ میلیمتر هندسه بهینه است که در این حالت بیشترین توان تبرید مخصوص حاصل می‏گردد. همچنین با بررسی تاثیر قطر ذرات جاذب بر عملکرد سیستم، قطر ۰,۳-۰.۴ میلیمتر مناسب ‏ترین قطر برای بستر مورد بررسی که حاوی ذرات زئولیت۱۳x است، می‏ باشد.