---

خمکاری لوله کاربرد بسیار گستردهای در صنایع هوافضا، خودروسازی و سایر صنایع دارد. چروکیدگی لوله های جدار نازک، تغییرشکل سطح مقطع و تغییرات ضخامت در حین خمکاری لوله، از مشکلهای اصلی این فرآیند بشمار میآید. نیروی فشاری و فشار داخلی میتواند به منظور کنترل بهتر فرآیند خمکاری مورد استفاده قرار گیرد. چنانچه نسبت شعاع خم به قطر لوله (R/D) در فرآیند خمکاری بین ۱ تا ۵/۱ باشد، خمکاری با روشهای معمول قابل انجام نیست. ارائه روش جدیدی که بتواند سبب برطرف کردن چروک در لوله و کمترین تغییرات ضخامت در دیواره آن شود، حائز اهمیت است. در این پژوهش، لوله ها به صورت انتها بسته تولید شده است. از آنجا که تهیه لوله جدار نازک با انتهای بسته مشکل است، در این پژوهش ابتدا لوله های انتها بسته بدون درز به وسیله فرآیندهای کشش عمیق و اتوکاری تولید گردیده و پس از ساخت این لوله ها، فرآیند خمکاری لوله با نسبت (R/D) برابر یک توسط فرآیند جدید خم هیدرولیکی به صورت تجربی و شبیه سازی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پس از بررسی مسیر فشار، مسیر فشاری که در آن لوله بدون چروکیدگی به طور کامل شکل قالب را به خود میگیرد، بدست آمد. همچنین اثر تغییرات فشار بر توزیع ضخامت لوله در شعاع داخلی و شعاع خارجی ناحیه خم لوله مورد بررسی قرار گرفت.

---

تولید سازه هایی با وزن کم و استحکام بالا در صنایع رو به گسترش می باشد. از این رو استفاده از پروفیل ها و لوله های خمکاری شده در سازه ها رو به افزایش است. در این مقاله روش شکل دهی تدریجی لوله، برای خمکاری لوله بررسی شده است. در این روش استفاده از ترکیب شکل دهی چرخشی و خمکاری لوله بطور همزمان، باعث بهبود فرآیند خمکاری برای فلزات با استحکام بالا می شود. در ابتدا مدلی تحلیلی برای فرآیند شکل دهی تدریجی لوله ارائه شده است. از این مدل برای آشنایی با فیزیک فرآیند و برای تعیین میزان گشتاور خمکاری مورد نیاز استفاده شده است. در ادامه مدلسازی عددی فرآیند شکل دهی تدریجی لوله برای پیش بینی عیوب ناشی از خمکاری نیز انجام گرفته است. از مدلسازی عددی نیز برای بررسی پارامترهای موثر در فرآیند شکل دهی تدریجی لوله، نظیر سرعت تغذیه ی مرحله دوم، سرعت دورانی ابزار شکل دهی چرخشی، سرعت تغذیه محوری لوله در کل فرآیند و اثر زاویه‌ی حمله‌ی غلتک‌های ابزار شکل‌دهی چرخشی ، استفاده شده است و نتایج بدست آمده نشان دهنده ی آن است که می توان از مدل عددی عیب های وابسته به سرعت فرآیند را مورد بررسی قرار داد و پیش از تولید محصول پارامترهای مناسب را برای تولید محصول نهایی با کیفیت بالاتر انتخاب نمود.