---

در این مقاله سعی شده است تا ساختار عملکردی روش‌های تولید لوله فوق ریزدانه و نانوساختار عنوان شود و تاثیرات مکانیکی و متالورژیکی این روش‌ها بر روی ماده به طور کامل بررسی شود. مواد فوق ریزدانه شامل دانه‌ها با میانگین اندازه ۱۰۰۰-۱۰۰ نانومتر هستند و اگر اندازه دانه‌های مواد کمتر از ۱۰۰ نانومتر باشند، این نوع مواد جز نانوساختارها دسته‌بندی می‌شوند که در صنایع مختلف هوایی، خودرو, نظامی و پزشکی از اهمیت خاصی برخوردار است. عموما روش‌های معرفی شده در این مقاله بر روی مواد پرکاربرد نظیر آلومینیوم و مس خالص و آلیاژ منیزیم AZ۹۱ انجام گرفته است. در روش‌های تغییر شکل پلاستیک شدید عموما کرنش بسیار بالایی در دمای پایین به ماده اعمال می‌شود تا ماده به صورت فوق ریزدانه یا حتی نانوساختار تغییر ریزساختار دهد. اکثر روش‌های تغییرشکل پلاستیک شدید مربوط به تولید مواد فوق ریزدانه به صورت توده‌ای هستند، در صورتیکه در دهه اخیر با توجه به نیاز روز افزون قطعات لوله‌ای با استحکام بالا و شکل پذیری مناسب، تحقیقاتی در جهت تولید لوله‌های فوق ریزدانه انجام شده است. پیشرفت‌های صورت گرفته در این زمینه به صورت مدون ارائه شده است تا مزایا و معایب هریک از فرآیندها به صورت واضح قابل مقایسه باشند. ویژگیهای ریزساختاری، مزایای مواد فوق ریزدانه و نانو ساختار، بهبود خواص مکانیکی نسبت به مواد دانه درشت مورد بحث قرار خواهد گرفت. همچنین در هریک از روش‌های معرفی شده، مکانیزم‌های تغییر شکل و اصلاح دانه بندی ماده اعم از حرکت نابجایی، تشکیل دوقلویی، لغزش مرزدانه‌ای و غیره مورد بررسی قرار گرفته است.