---

جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی لب به لب ورق‌های فولادی با ضخامت‌های کمتر از یک میلیمتر به عنوان یکی از چالش‌های مهم سال‌های اخیر بوده است. در این پژوهش جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی لب به لب فولاد IF با ضخامت ۰,۷ میلیمتر به صورت تجربی مورد مطالعه قرار می‌گیرد. بدین منظور اثرات سرعت‌های دورانی و پیشروی ابزار بر استحکام و سختی اتصالات جوشکاری شده بررسی می‌شود. استحکام مکانیکی اتصالات توسط تست کشش تک محوری برآورد می‌شود. همچنین در این مقاله، تحولات ریزساختاری اتصالات جوشکاری شده ورق‌های فولادی IF با ضخامت ۰.۷ میلیمتر مطالعه می‌شوند. نتایج نشان می‌دهند که با افزایش سرعت دورانی و کاهش سرعت پیشروی ابزار، استحکام کششی اتصالات جوشکاری شده افزایش خواهد یافت. به علاوه با افزایش سرعت‌های پیشروی و دورانی ابزار، سختی ناحیه جوش افزایش می‌یابد. نتایج بررسی‌های ریزساختاری نشان می‌دهند که ریزساختار ناحیه جوش با افزایش سرعت‌های پیشروی و دورانی ابزار بهبود می‌یابد. نتایج به دست آمده از آنالیز پراش الکترون‌های برگشتی نشان می‌دهند که در جهت‌گیری کریستالوگرافی دانه‌ها در سمت چپ ناحیه اغتشاش نسبت به مرکز ناحیه اغتشاش تغییرات عمده‌ای صورت نگرفته است. همچنین نشان داده می‌شود که کسر مرزدانه‌های با زاویه زیاد در مرکز ناحیه اغتشاش نسبت به سمت چپ این ناحیه افزایش یافته است (از ۲۵ درصد به ۴۸ درصد).

---

شکل‌پذیری ورق‌های فلزی می‌تواند بوسیله دو عامل گلویی شدن موضعی و حفره‌زایی داخلی محدود شود. از یک طرف، جوانه‌زنی و رشد حفره‌هادر حین تغییر شکل پلاستیک، می‌تواند منجربه افزایش ناهمگنی ورق فلزی شده و روند گلویی‌شدن موضعی را سرعت بخشد. از طرف دیگر، گلویی شدن موضعی در فواصل بین حفره‌ها می‌تواند منجربه تسریع در بهم‌پیوست و انعقاد حفره‌های داخلی شود. در این شرایط باید تاثیر تنش هیدرواستاتیک و کسر حجمی‌ حفره‌ در تغییر شکل پلاستیک لحاظ گردد. در این مقاله یک مدل تحلیلی بر اساس مدل مارسینیاک- کوزینیسکی (M-K) و استفاده از تابع پتانسیل پلاستیک گارسون جهت اعمال اثر حفره‌های داخلی برروی گلویی شدن موضعی توسعه یافته است. روند افزایش کسر حجمی حفره در حین تغییر شکل پلاستیک با استفاده از مدل استوول در نظر گرفته شد. همچنین اثر حفره‌های داخلی در ناهمگنی هندسی و اصل ثبات حجم پلاستیک اعمال گردید. جهت حل دستگاه معادلات از روش حل ارتقا یافته نیوتون- رافسون به کمک نرم ‌افزار متلب استفاده گردید. با استفاده از مدل حاصل (M-K-Gurson) نمودار حد شکل‌دهی (FLD) فولاد IF پیش بینی شده و با نتایج سایر پژوهشگران مقایسه گردید. نتایج حاصل نشان می‌دهد که مدل تحلیلی توسعه یافته، منحنی حد شکل‌دهی را بهتر و دقیق‌تر پیش‌بینی می‌نماید. سپس اثر توان کرنش- سختی، ضرایب ناهمسانگردی، ضریب ناهمگنی هندسی، کسر حجمی حفره و نرخ افزایش کسر حجمی حفره، بر روی منحنی حد شکل‌دهی مورد بررسی قرار گرفته است.