---

آلیاژهای آلومینیوم دارای نسبت استحکام به وزن بالا و خواص ضدخوردگی مناسبی هستند. قابلیت شکل پذیری پایین در دمای اتاق، عیب عمده آن ها است. برای رفع این محدودیت، از عملیات شکل دهی گرم استفاده می شود. یکی از فرآیندهای شکل‌دهی، روش کشش عمیق هیدرودینامیکی با فشار شعاعی می باشد که در حالت گرم تحقیقی بر روی آن گزارش نشده است. در پژوهش حاضر، پس از بررسی امکان شکل دهی آلیاژ آلومینیوم ۵۰۵۲ در فرآیند کشش عمیق هیدرودینامیکی گرم، به مطالعه اثر فشار سیال، دما و سرعت فرآیند بر روی توزیع ضخامت و نیروی سنبه برای شکل دهی قطعه استوانه‌ای با کف تخت پرداخته شد. به منظور انجام تحلیل جامع، شبیه سازی فرآیند با استفاده از نرم افزار آباکوس انجام گرفت. نشان داده شد که نتایج به دست آمده تطابق قابل قبولی با نتایج تجربی داشته است. مشخص شد که افزایش فشار تا یک مقدار معین، باعث بهبود ضخامت می‌شود و نیروی سنبه افزایش می‌یابد. نیروی مورد نیاز سنبه با افزایش دما کاهش یافت ولی با تغییرات سرعت سنبه ثابت ماند. همچنین افزایش سرعت شکل دهی و کاهش دمای فرآیند نازک شدگی بیشینه را افزایش می دهد. به علاوه، شکل دهی ورق در دمای محیط، شرایط گرم غیرهم دما و هم دما مورد بررسی قرار گرفت. نشان داده شد که کاهش ضخامت بیشینه در حالت های گرم غیر هم دما و دمای محیط، کمتر از گرم هم‌دما بوده ولی نیروی بیشینه سنبه در حالت گرم هم دما کمتر می‌باشد.

---

به منظورتعیین اثر عملیات فشردن در کانال‌های هم‌مقطع زاویه دار (ایکپ) بر رفتار تنش-کرنش هسته فولادی ماده دوفلزی فولاد/مس و همچنین تعیین اثر ضخامت پوسته مسی بر کشیدگی سطحی ایجاد شده طی فرایند ایکپ، نمونه‌های دوفلزی با جازدن میله‌های فولادی با قطر mm۸ در داخل لوله‌های مسی با ضخامتmm۷۵/۰تهیه شدند. نمونه‎های دوفلزی و تک جزئی فولادی با استفاده از یک قالب ایکپ با زاویه خم داخلی^o۹۰ و خارجی ^o۳۰ تحت فرایند ایکپ قرار گرفتند. در طول مدت حرکت نمونه‌ها از درون قالب ایکپ، مقدار نیروی اعمالی و جابجائی سنبه اندازه‌گیری و ثبت گردید. بر روی نمونه‌های اولیه و ایکپ شده، آزمون کشش انجام شد. همچنین مدل جدیدی برای بیان وابستگی کشیدگی سطحی به قطر نمونه دوفلزی، ضخامت پوسته و خواص استحکامی اجزاء سازنده ماده دوفلزی ارائه شد. اثر ضخامت پوسته بر کشیدگی سطحی با روش اجزاء محدود بررسی گردید. مطابق نتایج به دست آمده پس از یک بار فرایند ایکپ استحکام نهائی هسته فولادی نمونه دوفلزی فولاد/مس و فولادی تک جزئی به ترتیب ۶۰ و ۱۰۸ درصد افزایش یافت. نیروی فشردن نمونه‌های دوفلزی فولاد/مس به داخل قالب ایکپ۵۴ درصد کمتر از نمونه‌های تک جزئی فولادی بود. طبق نتایج حاصل از مدلسازی با روش اجزاء محدود، میزان بیشینه کشیدگی سطحی با افزایش ضخامت پوسته به صورت خطی کاهش یافت. بین نتایج مدل تحلیلی ارائه شده برای بیان اثر ضخامت پوسته بر بیشینه کشیدگی سطحی و نتایج حاصل از روش اجزاء محدود هم‌خوانی خوبی مشاهده شد.